Η ασφάλεια ηλεκτροδότησης και πώς να τη χάσετε. Μέρος 1ο: η περίπτωση της Ελλάδας.

Το ρεύμα φυσικά και δεν το φέρνει ο πελαργός, όπως ίσως νομίζουν κάποιοι πολιτικοί είτε στην Ελλάδα είτε ανά την Ευρώπη. Το ρεύμα χρειάζεται πόρους και κόπο για να παραχθεί κι αφού ο ηλεκτρισμός είναι η βάση του σημερινού πολιτισμού, η ασφάλεια ηλεκτροδότησης έχει πρωταρχική σημασία για οποιαδήποτε οικονομία.

Όπως είδαμε στην ανάρτηση της 21/5, στο 1ο τετράμηνο 2015 το ενεργειακό μείγμα της ηλεκτροδότησης στο διασυνδεμένο σύστημα της χώρας διαμορφώθηκε σε 33% λιγνίτη, 24% εισαγωγές, 14% νερά, 10% φυσικό αέριο, 10% ΑΠΕ που συνδέονται σε υποσταθμούς του διασυνδεμένου συστήματος και 9% τα μικρά συστήματα Φ/Β, που συνδέονται απευθείας στο δίκτυο. Πρόκειται για ένα ενεργειακό μείγμα που διαμορφώθηκε μετά από μια 15ετία καταστροφικής ενεργειακής πολιτικής, που ξεκίνησε με τη στρεβλή απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

Σε μια απ' τις αρχικές αναρτήσεις του ιστολόγιου, στις 26/12/2013, είχαμε σχολιάσει ένα άρθρο του Οκτωβρίου 2010, που με τίτλο "Προτάσεις Επί Προτάσεων της Τρόικας για τη Λιγνιτική Παραγωγή" κατέληγε στο "Η αγορά θεωρεί ότι θα μπορούσε να έχει άμεσο αποτέλεσμα η απόσυρση παλαιών λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ, ώστε να μειωθεί η συμμετοχή τους στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Από 57% που υπολογίζεται σήμερα θα μπορούσε, αν αποσύρονταν περί τα 2000 MW, να μειωθεί στο 47%. Οπότε στην περίπτωση αυτή η αγορά θα γινόταν πολύ πιο αποδοτική και οικονομική, θα μπορούσαν να εισέλθουν στο Σύστημα περισσότερες νέες μονάδες φυσικού αερίου, θα δημιουργούταν αγορά ΑΔΙ, θα μειωνόταν η επιβάρυνση από το CO2 και κυρίως, η χώρα μας θα όδευε πιο ομαλά και αξιόπιστα στο στόχο του 20-20-20." Όλα εκ του αποτελέσματος κρίνονται και 4 χρόνια μετά απ' αυτό το άρθρο η ίδια η ζωή έδειξε το ανεδαφικό των "προτάσεων": χάρη στην ...
άφρονα πολιτική ΝΔ-Πασοκ η λιγνιτική παραγωγή ακολούθησε μια ξέφρενη καθοδική πορεία απ' το 57% όχι πια στο 47%, αλλά πλέον στο 33%, και οι μονάδες φυσικού αερίου δεν τα κατάφεραν να εισέλθουν στο Σύστημα. Αντίθετα, εκείνο που πολύ δυναμικά μπήκε στο Σύστημα από πέρυσι το καλοκαίρι ήταν οι εισαγωγές κι ευτυχώς που φέτος έβρεξε κι αυξήθηκε πάρα πολύ η υδροηλεκτρική παραγωγή, αλλιώς μάλλον κι άλλες εισαγωγές θα είχαμε.

Το μεγάλο ερώτημα όμως είναι αν με την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί η χώρα έχει διασφαλισμένη την ηλεκτροδότηση, αν έχει κάνει βήματα μπροστά ή βήματα πίσω. Προσοχή, δεν θα πρέπει να μπερδεύουμε την ασφάλεια εφοδιασμού με την επάρκεια, η επάρκεια απαιτείται συνεχώς, αλλά η ασφάλεια πρέπει να υπάρχει και σε έκτακτες, "δύσκολες" για τη χώρα καταστάσεις. Την ασφάλεια μπορούν να την εγγυηθούν μόνο οι εγχώριες πηγές κι απ' αυτές μόνο εκείνες που μπορούν να παρέχουν αξιόπιστη ηλεκτροδότηση. Οι εισαγωγές προφανώς δεν μπορούν να εγγυηθούν την ασφάλεια ηλεκτροδότησης, όπως επίσης δεν μπορεί να την εγγυηθεί το φυσικό αέριο, οι βάνες των αγωγών βρίσκονται εκτός των συνόρων της χώρας και η Τουρκία έχει διακόψει κατ' επανάληψη τη ροή του αζέρικου αέριου τα προηγούμενα χρόνια.

Οι εγχώριες πηγές που έχουμε και συμμετέχουν στην ηλεκτροδότηση είναι ο λιγνίτης, τα νερά, ο ήλιος κι ο άνεμος. Ο λιγνίτης έχει αποδείξει απ' το 1950 πως μπορεί να εγγυηθεί την ασφάλεια, γι' αυτό κι ο ΑΔΜΗΕ, στη Μελέτη Επάρκειας Ισχύος 2013-2020 λαμβάνει την αξιοπιστία των λιγνιτικών μονάδων στο 97%. Τα νερά δυστυχώς είναι λίγα κι εξαρτώνται απ' το αν και πόσο θα βρέξει ή θα χιονίσει, ενώ χρησιμεύουν και για άρδευση-ύδρευση, όχι μόνο για ηλεκτροπαραγωγή. Ο υπέροχος Ελληνικός ήλιος έχει υψηλό βαθμό αξιοπιστίας, αλλά μόνο για πολύ περιορισμένη διάρκεια του 24ώρου και του έτους. Τέλος, ο άνεμος είναι ο πλέον αναξιόπιστος, δεν έχει καμιά σταθερότητα στην ένταση και συχνές είναι οι άπνοιες, οπότε απαιτεί συνεχείς "στρεφόμενες εφεδρείες" από θερμικές μονάδες, συνήθως ακριβές μονάδες αερίου. Η μεγάλη μείωση λοιπόν της λιγνιτικής παραγωγής έχει φέρει τη χώρα πολύ πίσω στην ασφάλεια ηλεκτροδότησης και η κατάσταση θα γίνει πολύ χειρότερη αν ανακάμψει κάποια στιγμή η οικονομία κι αρχίσει να ζητά ηλεκτρισμό τις βραδινές ώρες, εκεί που τα πανάκριβα και χρυσοπληρωμένα Φ/Β είναι απλώς ανύπαρκτα. Να η σημασία της "κληρονομιάς" που άφησε στη χώρα το σάπιο πολιτικό σύστημα, που χρεοκόπησε τη χώρα σε καιρό ειρήνης.

Θυμίζουμε απλά εδώ την πολύ σημαντική απόφαση του Ευρωδικαστηρίου, που παρουσιάσαμε στις 25/3, όπου, στη σκέψη 143, το Δικαστήριο δέχθηκε πως οι κίνδυνοι για την ασφάλεια του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια στην Ισπανία απορρέουν ιδίως από το σημαντικό μερίδιο που καταλαμβάνουν στον εν λόγω εφοδιασμό οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως είναι η αιολική, η υδροηλεκτρική και η ηλιακή ενέργεια. 

Οι αναρτήσεις μας δημοσιεύονται στο greeklignite.blogspot.gr και στο Facebook, στη διεύθυνση Greeklignite! Πατήστε «Μου αρέσει» (Like) στη σελίδα μας, για να έχετε πιο άμεση ενημέρωση! Και ανοίγετε τις αναρτήσεις, καθώς το Facebook δεν θα σας τις εμφανίζει καθόλου στη ροή αν δει πως δεν τις ανοίγετε. 

Μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν λοιπόν, αφού δεν έχουμε πυρηνικά και μετά τη Φουκουσίμα κανείς δεν λέει να κάνουμε, αφού δεν έχουμε δικό μας φυσικό αέριο, προκειμένου να ενισχύσουμε την ασφάλεια εφοδιασμού της χώρας θα πρέπει ν' αυξήσουμε σταδιακά -αλλά γρήγορα- το μερίδιο του εγχώριου λιγνίτη απ' το 33% κάπου στο τουλάχιστον 50%, ώστε μαζί με τα νερά και τον ήλιο να καλύψουμε τουλάχιστον τα 2/3 των αναγκών της χώρας. Κι όσο για τις 27.500GWh από λιγνίτη που ζητούσε πέρυσι η ΕΒΙΚΕΝ, αυτές ας τις ξεχάσει προς το παρόν, άργησε πολύ να καταλάβει τι συμβαίνει στη χώρα κι όπως στρώσει κανείς, έτσι θα κοιμηθεί, ας πάρει τώρα ρεύμα εξωτερικού.

Αν βγάλουμε δικό μας φυσικό αέριο στην Κρήτη, θα μπορούμε ν' αυξήσουμε το μερίδιο του αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή, αλλά θα ήταν καλύτερα αν το χρησιμοποιούσαμε κυρίως για θερμική ενέργεια, όπως γίνεται παντού στον κόσμο. Ας το βγάλουμε πάντως με το καλό και δεν θα τα χαλάσουμε εκεί, αν το αέριο είναι εγχώρια πηγή ασφαλώς θα εγγυάται κι αυτό την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας.

Δείτε αύριο το 2^ο μέρος, με την περίπτωση μιας άλλης χώρας, η οποία επίσης βλέπει την ασφάλεια ηλεκτροδότησης να μειώνεται, ως αποτέλεσμα άστοχων πολιτικών.