Μήπως αποκτήσαμε ήδη "εθνικό ενεργειακό σχεδιασμό" και δεν το πήραμε καν είδηση;

Το 1979, στη 2η πετρελαϊκή κρίση, η τότε κυβέρνηση Καραμανλή αποφάσισε τη μεγάλη στροφή της ενεργειακής πολιτικής με στήριξη στον εγχώριο "μαύρο χρυσό", τον υπερπολύτιμο λιγνίτη μας. Το Πασοκ του Ανδρέα είχε συνεχίσει την πολιτική Καραμανλή και συνέχισε να προσθέτει λιγνιτικές μονάδες, με τελευταία τον ΑΗΣ Μελίτης. Αλλά μετά ήρθαν οι κυβερνήσεις Σημίτη, που απ' τον πολύ "εκσυγχρονισμό" διέλυσαν τη χώρα και ξεκίνησε η παντελώς αποτυχημένη ενεργειακή πολιτική της τελευταίας 15ετίας. Όσα αποκαλύπτονται το τελευταίο διάστημα για τις μίζες των εξοπλιστικών δυστυχώς είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου, η διαφθορά και η διαπλοκή είχε διαποτίσει μεγάλα στρώματα του κομματικού πυρήνα. Η κυβέρνηση Καραμανλή το 2004 ξεκίνησε καταβροχθίζοντας τους "νταβατζήδες" μαζί με τα κεμπάπια στο Μπαϊρακτάρη, για να βουλιάξει στη συνέχεια κι αυτή στα σκάνδαλα των "κουμπάρων", των δομημένων ομολόγων, των ροζ dvd, κλπ. Κάποιοι φαίνεται πως θαμπώθηκαν απ' το "κλέος" των Τσουκάτων και συνέχισαν στον ίδιο δρόμο, οπότε, μετά το μεγάλο πλιάτσικο, η χρεοκοπία ήρθε περίπου ως φυσική κατάληξη.

Τον Απρίλιο 2012, ενώ η χώρα είχε ήδη χρεοκοπήσει κι είχε μπει στα μνημόνια, το ΥΠΕΚΑ έβγαλε, σε μια σύντομη δημόσια διαβούλευση, τον "Εθνικό Ενεργειακό Σχεδιασμό - Οδικό Χάρτη για το 2050". Η Επιτροπή "Εθνικού" Ενεργειακού Προγραμματισμού είχε συσταθεί τον Ιούνιο 2010, επί Μπιρμπίλη. Είχε μόλις 11 άτομα, με πρόεδρο το Μαθιουδάκη (τότε ΓΓ ΥΠΕΚΑ) κι αντιπρόεδρο το Βασιλάκο (ΡΑΕ). Συμμετείχαν επίσης το ΚΑΠΕ (Αγαπητίδης), η Greenpeace (Χαραλαμπίδης), ο "Εθνικός Εκπρόσωπος για το Κλίμα" (Λάλας), ο καθηγητής ΕΜΠ Κάπρος κι ο Ζερβός (ΔΕΗ). Ήδη είμαστε στους 7 "ΑΠΕλάγνους", πλειοψηφία στην Επιτροπή. Όποια Επιτροπή ορίσεις, τέτοια αποτελέσματα θα πάρεις. Και τα αποτελέσματα τα βλέπετε στα δυο διαγράμματα της αρχής: διαρκής αύξηση του κόστους ηλεκτροπαραγωγής και δικτύων σε μια ήδη χρεοκοπημένη χώρα.

Αυτό φυσικά ήταν το αποτέλεσμα του είδους του "Προγραμματισμού" που είχε στο μυαλό της η Επιτροπή, που στην ουσία ήταν άκριτη εισαγωγή αιολικών στο ενεργειακό μείγμα της χώρας και ουσιαστική εξαφάνιση του λιγνίτη, όπως φαίνεται στο διπλανό διάγραμμα. Ένα πραγματικό "μπάχαλο" ήταν η ενεργειακή μας πολιτική, κι είχαμε καταγράψει από νωρίς σ' αυτό το ιστολόγιο και αρκετά αναλυτικά τις κατά καιρούς "οβιδιακές μεταμορφώσεις" ...
του Μανιάτη, που οδήγησαν μέχρι και τους βιομήχανους να τον εγκαλέσουν πως "Τα τελευταία χρόνια, χάθηκε η ισορροπία στην άσκηση ενεργειακής πολιτικής στη χώρα."

Από τότε δεν ξανακούσαμε για αυτόν τον "Προγραμματισμό" κι όσο πλησίαζαν οι εκλογές αρχίσαμε ν' ακούμε απ' το Σύριζα ενδιαφέρουσες απόψεις, όπως την ερώτηση του Μανόλη Γλέζου στο Ευρωκοινοβούλιο για τα "σιδερένια φυτά". Όταν τον περασμένο Ιανουάριο άλλαξε η κυβέρνηση κι άρχισαν σιγά-σιγά ν' αλλάζουν τα πρόσωπα, αρχίσαμε ν' ακούμε κι άλλα λογικά πράγματα. Στην αρχή βέβαια, στις Προγραμματικές Δηλώσεις, ο Λαφαζάνης δεν είχε αναφέρει ούτε μια φορά τη λέξη "λιγνίτης", όταν ωστόσο το Μάρτιο επισκέφθηκε τη Δυτική Μακεδονία ανακοίνωσε πως η νέα λιγνιτική μονάδα Πτολεμαΐδα 5 θα προχωρήσει κανονικά και ο λιγνίτης θα συνεχίσει να υπάρχει στο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής. Τον Απρίλιο ακούσαμε απ' το νέο Πρόεδρο της ΔΕΗ (στο 1:22:10 του βίντεο) στην ακρόασή του στη Βουλή πως οι ΑΠΕ δεν μπορούν να ξεπεράσουν το 7-8, άντε 10% στο μείγμα της ηλεκτροπαραγωγής στα μικρά συστήματα. Το Μάιο ακούσαμε και κάποιες πολύ απλές αλήθειες για τον ηλεκτρισμό, που δεν ακούγαμε στα προηγούμενα χρόνια.

Στη συνέχεια ο Λαφαζάνης προτίμησε να κάνει νέο κόμμα και να μείνει εκτός Βουλής, στο ΥΠΑΠΕΝ παρέμεινε ωστόσο ο Τσιρώνης και στις 7/10, στη συζήτηση επί των Προγραμματικών Δηλώσεων της νέας κυβέρνησης, έκανε μια ενδιαφέρουσα τοποθέτηση, που δείχνει πως και στο χώρο της Οικολογίας μπορεί επιτέλους να βρει κανείς πεδίο συνεννόησης κι όχι μόνο παλαβομάρες. Το σχετικό απόσπασμα για την ενεργειακή πολιτική έχει ως εξής:

"Προχωράμε σε στρατηγικές πολιτικές προτεραιότητες τον επόμενο χρόνο, με ορίζοντα διετίας:

.....

3. Ενεργειακή πολιτική με στόχο την τελική απεξάρτηση της χώρας διαδοχικά:

α. Από την παραγωγή ενέργειας από εισαγόμενο πετρέλαιο.

β. Από τις εισαγωγές ενέργειας.

γ. Εν τέλει απεξάρτηση από τους λιγνίτες"

Δεν είναι απολύτως σαφές τι εννοεί ο Τσιρώνης, αλλά είναι απολύτως σαφές πως η απένταξη του λιγνίτη απ' το μείγμα της ηλεκτροπαραγωγής αποτελεί θέμα τελευταίας προτεραιότητας κι έχει μεγάλη σημασία να το λέει αυτό ένα στέλεχος του Οικολογικού Κινήματος.

Και στις 11/10 η ΔΕΗ μας ενημέρωσε για συνάντηση του Προέδρου της με Ευρωβουλευτές, όπου τους έθεσε ως "κεντρικό ζήτημα τη χορήγηση και στην Ελλάδα δωρεάν πιστοποιητικών CO2 από το 2016", όπως ισχύει για μια σειρά χώρες της ΕΕ. Ακόμα περισσότερο ενδιαφέρον όμως έχει η πιο κάτω παράγραφος: "Ο πρόεδρος της ΔΕΗ επισήμανε ότι η χορήγηση δωρεάν δικαιωμάτων CO2 θα αποτελέσει προωθητικό παράγοντα για επενδύσεις και περιβαλλοντική αναβάθμιση μέσω της αντικατάστασης παλαιών μονάδων με σύγχρονες πιο αποδοτικές, όπως η «Μελίτη 2» με επιδίωξη την συνολική βελτίωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος. Στόχος πρέπει να είναι να παραμείνει στο 35% η λιγνιτική παραγωγή την επόμενη 20ετία για την ασφάλεια του εφοδιασμού."

Διαβάζοντας την παράγραφο αντίστροφα, πρέπει να καταλαβαίνουμε πως η Μελίτη 2 δεν θα γίνει αν δεν δοθούν τα δωρεάν πιστοποιητικά CO2 απ' το 2016; Μα η Μελίτη 2 σχετίζεται άμεσα με την αντικατάσταση παλαιών μονάδων που κλείνουν τα επόμενα χρόνια, όπως π.χ. ο ΑΗΣ Καρδιάς. Κι επιπλέον, ο ΑΗΣ Μελίτης είχε προγραμματιστεί απ' την αρχή, για λόγους οικονομικότητας, να έχει δυο μονάδες και να τροφοδοτείται από δυο ορυχεία, της Βεύης και της Αχλάδας. Θα δούμε ποτέ επιτέλους να ξανανοίγει το λιγνιτωρυχείο της Βεύης, ένα ορυχείο που δούλευε με ιδιώτη επί 70 χρόνια; Ή θα φθάσουμε νωρίτερα να δούμε να κλείνει και το ορυχείο της Αχλάδας, που έχει συσσωρεύσει ουκ ολίγα "προβλήματα", οπότε θα πρέπει να εισάγουμε εξ ολοκλήρου πλέον λιγνίτη απ' τη Βουλγαρία και την Τουρκία για τον ΑΗΣ Μελίτης;

Κι έπειτα, αυτός ο στόχος για 35% λιγνιτική παραγωγή την επόμενη 20ετία, προέκυψε μέσα από κάποιο συγκεκριμένο σχεδιασμό; Ήδη τον περασμένο Μάιο είχαμε δει πως στο 1ο τετράμηνο 2015 η λιγνιτική παραγωγή ήταν μόλις στο 33% στο διασυνδεμένο σύστημα, απόρροια της εγκληματικής πολιτικής των προηγούμενων ετών, αλλά τον Ιούνιο το ποσοστό είχε ανεβεί στο 43% και τον Ιούλιο στο 44%. Μήπως λοιπόν ο πήχυς στο 35% είναι πολύ χαμηλά και μπορεί να τεθεί ένας υψηλότερος στόχος, καθώς ακόμα και στο 50% να τεθεί ο στόχος, είναι πολύ μακριά απ' το 78% που είχε ο λιγνίτης κάποτε κι αφήνει πολύ χώρο για όλες τις άλλες τεχνολογίες; Και προφανώς το 35% ως ποσοστό από μόνο του δεν λέει όλη την αλήθεια, πρέπει ν' αποσαφηνιστεί ποια είναι η βάση στην οποία αναφέρεται: άλλο πράγμα το 35% σε 60.000GWh κι άλλο πράγμα το 35% σε 80.000GWh. Μέχρι το 2010-2012 η λιγνιτική παραγωγή ήταν στα επίπεδα των 27.500GWh κι αυτό το επίπεδο είχε ζητήσει στις αρχές του 2014 η ΕΒΙΚΕΝ, τονίζοντας χαρακτηριστικά: "Επομένως είναι σαφές ότι η επανεκκίνηση της ελληνικής βιομηχανίας προϋποθέτει ανταγωνιστικό κόστος ενέργειας και αυτό στον ηλεκτρισμό μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την διατήρηση της λιγνιτικής παραγωγής τουλάχιστον στο επίπεδο της παραγωγής των 27.500GWH του 2010-2012". 

Οι αναρτήσεις μας δημοσιεύονται στο greeklignite.blogspot.gr και στο Facebook, στη διεύθυνση Greeklignite! Πατήστε «Μου αρέσει» (Like) στη σελίδα μας, για να έχετε πιο άμεση ενημέρωση! Και ανοίγετε τις αναρτήσεις, καθώς το Facebook δεν θα σας τις εμφανίζει καθόλου στη ροή αν δει πως δεν τις ανοίγετε.

Φυσικά, όταν μας λένε πως ο λιγνίτης θα είναι στο 35%, θα πρέπει να μας πουν και πως θα καλυφθεί το υπόλοιπο 65%, οι τεχνολογίες είναι εντελώς συγκεκριμένες και μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν. Θα έχουμε πάλι αύξηση της συμμετοχής του φυσικού αερίου, που είναι 100% εισαγόμενο και πανάκριβο; Θα κάνουμε καλωδιακή διασύνδεση της Κρήτης, για να αποκτήσει πελατεία η φαραωνική μονάδα φυσικού αερίου της Μεγαλόπολης, όταν η διοίκηση Αθανασόπουλου μιλούσε για μονάδες αερίου στην Κρήτη κι όταν η ανακάλυψη του κοιτάσματος Ζορ στην Αίγυπτο, μετά τα Ταμάρ & Λεβιάθαν στο Ισραήλ και το Αφροδίτη στην Κύπρο, "φωνάζει" πως νότια της Κρήτης έχουμε δικό μας φυσικό αέριο; Θα επανέλθουν απαράδεκτες λογικές της εποχής Μπιρμπίλη, με τα αλήστου μνήμης 7.500MW αιολικών, που στηρίζονται ακριβώς στη διασύνδεση της Κρήτης, αλλά ταυτόχρονα ετοιμάζονται να προκαλέσουν τη νέα "μάχη της Κρήτης"; Ή μήπως θα πάμε σε Φ/Β, αλλά με πολύ πιο ορθολογικές τιμές, κάτω των 100€/MWh, σαν αυτές πχ που ήδη βλέπουμε σε άλλες χώρες;

Και δεν πρέπει να ξεχνούμε πως ενέργεια δεν είναι μόνο η ηλεκτροπαραγωγή, ενέργεια είναι και οι μεταφορές και η θέρμανση, τόσο για τη βιομηχανία όσο και τα νοικοκυριά. Αντί π.χ. να επιδοτούνται τα αιολικά και τα Φ/Β, όπου η εγχώρια προστιθέμενη αξία είναι ελάχιστη έως μηδενική και τα ευρώ -που δεν έχουμε- πηγαίνουν στις τσέπες Γερμανών και Δανών, θα επιδοτηθεί κάποτε η ηλεκτροκίνηση με μπαταρίες φορτισμένες απ' τον ήλιο, ξεκινώντας π.χ. με κατασκευή ηλεκτρικών σκούτερ από Ελληνικά χέρια; Θα επιδοτηθεί κάποτε η θέρμανση με ηλιακούς συλλέκτες, που ήδη έχει εμφανιστεί δειλά και μπορεί να γίνει κατά 100% από Ελληνικά χέρια; Θα επιδοτηθεί κάποτε η θερμομόνωση των κατοικιών, που μπορεί επίσης να γίνει κατά 100% από Ελληνικά χέρια; Τι θα γίνει επιτέλους με τη γεωθερμία, που είναι μια εξαιρετικά αξιόπιστη ΑΠΕ;

Όλα αυτά φυσικά αποτελούν θέματα του "Εθνικού Ενεργειακού Προγραμματισμού" και επηρεάζουν τις απαιτήσεις σε ηλεκτρισμό, επηρεάζουν το πιο πάνω 35%. Μήπως λοιπόν αποκτήσαμε ξαφνικά "εθνικό ενεργειακό σχεδιασμό" και δεν το πήραμε καν είδηση;