Απλά μαθήματα γυμνασιακής Φυσικής για καθηγητές ΑΕΙ-χωροθέτες αιολικών στο Νομό Δράμας.

Τα ΑΕΙ, τουλάχιστον στο Δυτικό κόσμο, ταλαιπωρούνται απ' την "τυραννία" της αναγκαιότητας παραγωγής αριθμού δημοσιεύσεων και του περίφημου impact factor, της "βαρύτητας" του περιοδικού, που δημοσιεύει μια εργασία. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να έχουμε τελικά ένα μεγάλο αριθμό εργασιών αμφίβολης ποιότητας, που παρόλο που θεωρητικά περνούν από έλεγχο κριτών ("peer review"), μερικές φορές φιλοξενούν "μαργαριτάρια". Ποιος είπε πως και οι κριτές έχουν το αλάθητο;

Αφορμή για τη σημερινή ανάρτηση έδωσε μια πολύ πρόσφατη δημοσίευση για τη χωροθέτηση αιολικών στο Νομό Δράμας. Προέρχεται από μελετητή  του Ινστιτούτου Δασικών Ερευνών/Ελληνικού Γεωργικού Οργανισμού "ΔΗΜΗΤΡΑ" και καθηγητές του Τμήματος Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης. Η εργασία έχει τίτλο "A Decision Support System methodology for selecting wind farm installation locations using AHP and TOPSIS: Case study in Eastern Macedonia and Thrace region, Greece", δημοσιεύθηκε στο Energy Policy, τομ. 132, Σεπτέμβριος 2019 (κατά τα λοιπά φυσικά είμαστε ακόμα στο Μάιο 2019), σελ. 232-246. Φαίνεται να παραλήφθηκε απ' το περιοδικό αρχικά στις 10/1/2019, μετά από διορθώσεις στις 6/5/2019 και να έγινε δεκτή στις 12/5/2019, πρόκειται δηλαδή για κάτι εντελώς νέο.

Παρόλο που η εργασία ελέγχθηκε και διορθώθηκε από κριτές, στο κάτω μέρος της 1ης στήλης της σελ. 233 διαβάζουμε: "According to the most recent data from the Hellenic Transmission System Operator (HTSO, 2011a), in 2011 the total produced energy from wind farms was 2.596 MW, Hydropower Stations 560.628, Photovoltaic's 441.553 MW and 199.102 MW from Biomass." Το πρόβλημα εδώ δεν είναι πως για εργασία του Ιανουαρίου 2019 χρησιμοποιούνται στοιχεία του ...2011, λες και δεν υπάρχουν δημοσιευμένα νεότερα. Η εργασία είναι  ούτως ή άλλως γεμάτη από αναφορές της προηγούμενης δεκαετίας, παρωχημένες πλέον στο συγκεκριμένο τομέα. Ούτε είναι πρόβλημα πως δεν κάνουν αναφορά ότι τα στοιχεία που δίνουν αφορούν μόνο το Διασυνδεμένο Σύστημα και ξεχνούν τα Μη Διασυνδεμένα Νησιά. Το πολύ σοβαρό πρόβλημα είναι πως δυο καθηγητές ΑΕΙ  ...
κι ένας ερευνητής κρατικού Ινστιτούτου, σε εργασία που διορθώθηκε από ανεξάρτητους κριτές κι εγκρίθηκε για δημοσίευση, εμφανίζονται να συγχέουν την ισχύ και την ενέργεια, δίνουν την ενέργεια σε MW και μάλιστα όχι μια, αλλά τρεις φορές!

Δεν φταίει ότι δεν είναι στο επιστημονικό τους αντικείμενο, καθώς οι έννοιες αυτές διδάσκονται στη Μέση Εκπαίδευση, τώρα διδάσκονται στη Γ΄ Γυμνασίου. Κι ακόμα χειρότερα, τα στοιχεία που επικαλούνται φαίνονται στον πιο πάνω πίνακα, απ' το σύνδεσμο που δίνουν. Έχει γίνει προδήλως εσφαλμένη μεταφορά στοιχείων, δεν πρόσεξαν τις μονάδες μέτρησης και ξέχασαν και το βιοαέριο. Κι αυτό το σφάλμα εννοιών δεν το διόρθωσαν ποτέ, προφανώς επειδή δεν συνειδητοποίησαν τη φύση του σφάλματος. 

Οι αναρτήσεις μας δημοσιεύονται στο greeklignite.blogspot.gr και αναδημοσιεύονται στο Facebook. Να επισκέπτεστε τακτικά το ιστολόγιο για να δείτε τις αναρτήσεις, το FB μάλλον δεν θα σας στείλει σχετική ειδοποίηση. Οδηγίες ρύθμισης για τις "Προτιμήσεις Ενημερώσεων" στο Facebook θα βρείτε εδώ.  

Για να βοηθήσω λοιπόν τους καθηγητές να θυμηθούν τη Φυσική του Γυμνασίου, ας δούμε ένα απλό παράδειγμα με τις ανεμογεννήτριες που ενδιαφέρονται να χωροθετήσουν στο Νομό Δράμας. 

Με απλά λόγια, η ισχύς δείχνει την ικανότητα και το μέτρο μιας μηχανής να παράγει. Μια "τυπική" -κατά τη νομοθεσία- ανεμογεννήτρια έχει ισχύ 2MW. 

• Όταν η ανεμογεννήτρια είναι πακεταρισμένη στο πλοίο ή στο φορτηγό που τη μεταφέρει, έχει ισχύ 2MW, αλλά δεν παράγει ενέργεια. 
• Όταν η ανεμογεννήτρια στηθεί στην εκτρωματική της βάση, πληγώνοντας και τσιμεντάροντας ανεπανόρθωτα μια βουνοκορφή, αλλά χωρίς να έχει συνδεθεί στο δίκτυο μεταφοράς, πάλι 2MW ισχύ έχει και δεν παράγει ενέργεια. 
• Όταν έχει συνδεθεί στο δίκτυο, αλλά επικρατεί άπνοια ή φυσά 1-2 μποφόρ, πάλι 2MW ισχύ έχει και δεν παράγει ενέργεια, ο άνεμος δεν είναι ικανός για να περιστρέψει τις λεπίδες. Αν εκείνη την ώρα οι καθηγητές χρειάζονται ρεύμα για να έχουν φως στο γραφείο, να εκπαιδεύσουν φοιτητές, να μπουν στο διαδίκτυο, κλπ, το ρεύμα δεν θα είναι από αιολικά, θα είναι από φυσικό αέριο, απ' τον ΑΗΣ Κομοτηνής. 100% εισαγόμενο καύσιμο. Ή θα είναι από εισαγωγές ρεύματος, ή απ' το γειτονικό στην Ορεστιάδα λιγνιτικό κέντρο Maritza της Βουλγαρίας ή απ' το πυρηνικό του Κοζλοντούι ή ίσως κι απ' το φυσικού αερίου στο Κιρκλαρελί της Τουρκίας.  (Παρένθεση: οι μόνες ανεμογεννήτριες που περιστρέφονται με άπνοια ή ανέμους 1-2 μποφόρ είναι τα εικονίδια ανέμου του ιστότοπου meteo.gr του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, υπό την διαχείριση ομάδας που με τα εικονίδιά της συνειδητά εξαπατά τους πολίτες. Κλείνει η παρένθεση). 
• Κι όταν φυσήξουν θυελλώδεις άνεμοι, 7 μποφόρ ή περισσότερο, η ανεμογεννήτρια πάλι 2MW ισχύ έχει και αυτή τη φορά παράγει ενέργεια, αν δουλέψει σταθερά επί μια ώρα θα παράξει ενέργεια 2MW x 1h = 2MWh. Μόνο απ' τα 7 μποφόρ και πάνω η ανεμογεννήτρια αποδίδει την ονομαστική της ισχύ, σ' όλες τις άλλες περιπτώσεις αποδίδει λιγότερο και με εντελώς τυχαία κι ακανόνιστη μορφή, καθιστώντας αφενός απαραίτητη την πρόγνωση καιρού με απόλυτη ακρίβεια σε κλίμακα 24-48 ωρών κι αφ' ετέρου τη συνεχή λειτουργία μονάδων φυσικού αερίου ("στρεφόμενες εφεδρείες"), για να μπορούν να υποκαταστήσουν τα εντελώς αναξιόπιστα αιολικά μόλις ο Αίολος αποφασίσει να πάει για καφέ. 

Τώρα που ξεκαθαρίσαμε την ισχύ και την ενέργεια, μπορούν να διορθώσουν τη "διορθωμένη-revised" δημοσίευση. Και την επόμενη φορά, αν πάλι δεν τα θυμούνται, μπορούν να ρωτήσουν κανένα φοιτητή τους, που τα έχει πιο πρόσφατα. Αν και θα είναι προτιμότερο ν' ασχολούνται με πράγματα που καταλαβαίνουν, με τη Φυσική και την ηλεκτροπαραγωγή δεν φαίνεται να τα πηγαίνουν και πολύ καλά.

Για αναδημοσίευση, πρέπει να φαίνεται υποχρεωτικά ολόκληρο το κείμενο "Πηγή: greeklignite.blogspot.gr".