Χαμηλή βαθμολογία απ' το Ελεγκτικό Συνέδριο στην "ενεργειακή μετάβαση" της Μέρκελ, αλλά τη σώζουν οι ...Κινέζοι!

Ασυντόνιστα, βεβιασμένα, αποσπασματικά, πανάκριβα, εν μέρει περιττά. Είναι μερικοί απ' τους χαρακτηρισμούς που περιλαμβάνονται σε Έκθεση του Ομοσπονδιακού Ελεγκτικού Συνεδρίου (Bundesrechnungshof) της Γερμανίας για την περίφημη Energiewende, την ενεργειακή πολιτική της Μέρκελ, τη μετάβαση σε οικονομία "χαμηλού άνθρακα" βασισμένη σε ΑΠΕ.

Όπως αναφέρει δημοσίευμα της Suddeutsche Zeitung, το Ελεγκτικό Συνέδριο θεωρεί ότι μέχρι σήμερα η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση δεν έχει προβεί σε σοβαρή επισκόπηση των δημοσιονομικών επιπτώσεων της ενεργειακής μετάβασης. Σύμφωνα με την έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, η ετήσια επιβάρυνση στον προϋπολογισμό ανέρχεται σε ...
διψήφιο αριθμό δισεκατομμυρίων ευρώ. Ένας απ' τους λόγους είναι ότι δεν υπάρχει σωστή κατανομή αρμοδιοτήτων, με αποτέλεσμα τα Ομοσπονδιακά Υπουργεία να παίρνουν μέτρα τα οποία είναι ασυντόνιστα, αντιφατικά και κάποιες φορές περιττά. Σύμφωνα με την Έκθεση, τέσσερα διαφορετικά Υπουργεία συντάσσουν ξεχωριστές αναφορές για την Energiewende, προκειμένου να προωθήσουν και να υλοποιήσουν την κυβερητική στρατηγική. Αυτό δείχνει ότι τόσο τα Υπουργεία όσο και ολόκληρη η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση παρουσιάζουν έλλειμα συνοχής και συντονισμού, για μέτρα τα οποία αυτοί ξεκίνησαν.

Ο Υπουργός Οικονομίας & Ενέργειας, ηγέτης των Σοσιαλδημοκρατών Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, αντέδρασε λέγοντας ότι η Έκθεση αφορά την περίοδο της προηγούμενης κυβέρνησης συνασπισμού Χριστιανοδημοκρατών-Φιλελεύθερων Δημοκρατών και η νέα κυβέρνηση έχει πλέον αντιμετωπίσει αυτά τα προβλήματα συντονισμού. Επιπλέον, η Έκθεση υπερεκτιμά τα κόστη και παραβλέπει την ευρύτερη οικονομική, κοινωνική και οικολογική διάσταση.

Ο Γκάμπριελ έχει φυσικά δίκιο: η "ευρύτερη οικονομική, κοινωνική και οικολογική διάσταση", αυτή που δεν καταλαβαίνει το Ελεγκτικό Συνέδριο, επειδή είναι δικαστές κι όχι πολιτικοί, είναι ότι η Energiewende μπορεί να μην αντιμετωπίζει το ενεργειακό πρόβλημα της Γερμανίας, αντιμετωπίζει όμως το πρόβλημα της απασχόλησης και του εμπορικού ισοζυγίου: χάρη στις προηγμένες τεχνολογικές της δυνατότητες και την ευκολία χρηματοδότησης, η Γερμανία έστησε την προηγούμενη δεκαετία ένα νέο βιομηχανικό κλάδο, στα αιολικά και τα φωτοβολταϊκά. Πολλοί θαύμασαν τότε την ικανότητα των Γερμανών να δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας, αλλά όσοι δεν μπορούν να αντιληφθούν ότι αυτή η ικανότητα βασίζεται στο τεχνολογικό υπόβαθρο και στην ικανότητα χρηματοδότησης, το μόνο που κατάφεραν να κάνουν ήταν να αντιγράψουν το Νόμο EEG, για την κατά προτεραιότητα απορρόφηση του ηλεκτρισμού από το νέο βιομηχανικό κλάδο. Η δημιουργία υποδομών και βιομηχανικής κουλτούρας είναι δύσκολη υπόθεση, θέλει βάθος χρόνου και συνέπεια πολιτικής, αντίθετα η "μαϊμουδιά", -ο μιμητισμός- και η ανέξοδη ρητορική για "πρασινάδες" είναι πολύ πιο εύκολα όταν ελέγχεις τα δελτία των 8.

Δεδομένου ότι η αγορά ηλεκτρισμού της Γερμανίας είναι πολύ μεγάλη, γύρω στις 620-640TWh τα τελευταία χρόνια, είχε στην αρχή τη δυνατότητα να απορροφήσει εύκολα την ενέργεια των συστημάτων αυτών. Ωστόσο, μόλις άρχισαν να αυξάνονται οι εγκαταστάσεις των αιολικών, φάνηκαν τα προβλήματα του ανεπαρκούς σχεδιασμού: η τυχαία και απρογραμμάτιστη έγχυση ενέργειας στο δίκτυο όταν άρχιζε να φυσάει ή, ακόμα χειρότερα, η τυχαία και απρογραμμάτιστη απόσυρση ενέργειας από το δίκτυο όταν σταματούσε να φυσάει, έφεραν την ανάγκη για νέα δίκτυα μεταφοράς υψηλής τάσης, καθώς και την ανάγκη για εκτεταμένα συστήματα "στρεφόμενης εφεδρείας", πρακτικά δηλαδή την ανάγκη διατήρησης θερμικών σταθμών σε λειτουργία για να αυξομειώνουν την παραγωγή τους ανάλογα με το πώς αυξομειώνεται η παραγωγή αιολικών και φωτοβολταϊκών. Τα προβλήματα εντοπίστηκαν πολύ νωρίς και καταγράφηκαν στο Wind Report 2005 της μεγαλύτερης εταιρείας ενέργειας, της ΕΟΝ, που κατέγραψε επίσης τη νέα ανάγκη, να υπάρχουν πλέον εξαιρετικά αξιόπιστες προβλέψεις της ακριβούς έντασης των ανέμων τουλάχιστον 24 ώρες νωρίτερα. Η "στρεφόμενη εφεδρεία" γίνεται εύκολα με μονάδες φυσικού αερίου, είναι όμως ακριβή υπόθεση. Οι πολυμήχανοι Γερμανοί βρήκαν και σ' αυτό τη λύση: τα νέα τους λιγνιτικά εργοστάσια μπορούν να ανεβοκατεβάζουν φορτία με πολύ πιο γρήγορο ρυθμό, παρακολουθώντας τις αυξομειώσεις της στοχαστικότητας αιολικών και φωτοβολταϊκών. Θα έχει βέβαια ενδιαφέρον να δούμε και πόση θα είναι η διάρκεια ζωής αυτών των νέων εργοστασίων, αλλά αυτό θα αρχίσει να φαίνεται μόνο μετά από μια εικοσαετία, όταν θα έχουν ταλαιπωρηθεί αρκετά οι λέβητες, κλπ, απ' τις αυξομειώσεις θερμοκρασιών.

Όταν άρχισε ο κορεσμός του Γερμανικού δικτύου κι επειδή δεν υπήρχαν επαρκή δίκτυα μεταφοράς της αιολικής ενέργειας του Βορρά προς το βιομηχανικό Νότο, το ρεύμα άρχισε να φεύγει προς τις γειτονικές χώρες, Πολωνία, Τσεχία, Αυστρία, προς όπου έβρισκε χαμηλότερη αντίσταση. Η Γερμανία χρειαζόταν επειγόντως διασυνδέσεις δικτύων για να εξάγει το αιολικό της πρόβλημα και ανακάλυψε το ενιαίο ευρωπαϊκό super-grid, τα "έργα κοινού ενδιαφέροντος", την ενιαία αγορά ενέργειας, όλα με σκοπό να χρηματοδοτηθούν από όλη την Ευρώπη, προκειμένου η Γερμανία να εκμεταλλευθεί τη στρατηγική της θέση στο κέντρο της ηπείρου, να πουλάει ηλεκτρισμό κι εξοπλισμό προς όλες τις κατευθύνσεις και να διαιωνίζει την οικονομική επικυριαρχία της.

Οι αναρτήσεις μας βρίσκονται και στο Facebook, στη διεύθυνση Greeklignite! Πατήστε «Μου αρέσει» (Like) στη σελίδα μας, για να έχετε πιο άμεση ενημέρωση!

Το ίδιο έκανε και με τα φωτοβολταϊκά: έστησε μια τεράστια βιομηχανία κι εμπνεύστηκε το φαραωνικό σχέδιο "Desertec", για εγκατάσταση γερμανικών φωτοβολταϊκών στη Σαχάρα και μεταφορά της ενέργειας με δίκτυα στην Ευρώπη. Όταν τα νούμερα δεν έβγαιναν κι άρχισαν να το ξανασκέφτονται, συνέπεσε η Ελληνική χρεοκοπία, βρέθηκαν και οι ντόπιοι πρόθυμοι και πανάσχετοι πολιτικοί, το "Desertec" μετονομάστηκε σε "Ήλιος" και μεταφέρθηκε άκριτα απ' τη Σαχάρα στην Ελλάδα. Σε μικρογραφία βέβαια, αλλά σημασία είχε να συνεχίσει να δουλεύει και να εξάγει η Γερμανική βιομηχανία. Πώς θα μεταφέρονταν το ρεύμα μέχρι τη Γερμανία, αφού δεν υπήρχαν δίκτυα; Οι πολιτικοί, όταν είναι πρόθυμοι, πάντα βρίσκουν λύσεις: θα γινόταν "στατιστική" εξαγωγή και το ρεύμα θα καταναλωνόταν στην Ελλάδα! 12.000MW ηλιακού ρεύματος θα έψηναν το μεσημέρι το Ελληνικό δίκτυο και το βράδυ δεν θα υπήρχε ρεύμα! Πέρα απ' τα τεχνικά προβλήματα, της μεταφοράς του ρεύματος στη Γερμανία, το σχέδιο κόλλησε και στο οικονομικό: η τιμή που πλήρωναν οι Γερμανοί για ηλιακή ενέργεια στη Γερμανία ήταν πολύ χαμηλότερη απ' τις εξωφρενικές ταρίφες που είχαν θεσπίσει στην Ελλάδα οι θιασώτες της "πράσινης" ανάπτυξης. Είδατε ποτέ το Ελληνικό Ελεγκτικό Συνέδριο να σχολιάσει τις κυβερνητικές μεθοδεύσεις μεταφοράς πλούτου προς συγκεκριμένες τσέπες; Είδαμε όμως την άνοιξη 57 βουλευτές (55 ΝΔ+2 Πασοκ) να συνασπίζονται ενάντια στη μείωση των εγγυημένων τιμών για τα φωτοβολταϊκά.

Το σχέδιο "Ήλιος" κατέρρευσε, όπως και το "Desertec", και μαζί τους κατέρρευσε και η Γερμανική ηλιακή βιομηχανία, που είχε ν' αντιμετωπίσει τον κινέζικο ανταγωνισμό. Αρκετές βιομηχανίες χρεοκόπησαν κι έκλεισαν στο τέλος 2011-αρχές 2012, κάποιες άλλες παρέμειναν "φυτοζοώντας". Αλλά οι Γερμανοί, μεθοδικοί όπως πάντα, ξέρουν να βρίσκουν και λύσεις και επενδυτές: τώρα πουλούν τις εταιρείες φωτοβολταϊκών στους Κινέζους, για να διασώσουν τις "πράσινες" θέσεις εργασίας. 

Το Δεκέμβριο 2013 η SAG Solarstrom AG είχε υποβάλλει αίτηση χρεοκοπίας, αλλά τώρα συμφώνησε να εξαγοράσει το ενεργητικό της η Suntech Deutschland GmbH, θυγατρική της Shunfeng Photovoltaic International, αντί 65 εκατ. ευρώ. Η Solarstrom ιδρύθηκε το 1998 και το 2012 είχε τζίρο 188,6 εκατ. ευρώ και κέρδη προ τόκων και φόρων (ΕΒΙΤ) 8,9 εκατ. ευρώ. Τώρα οι θέσεις εργασίας διασώζονται, τα έργα που είχε θα συνεχιστούν και οι πιστωτές θα πάρουν πίσω περί το 50% των χρημάτων τους. Η εταιρεία είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο, θα αποσυρθεί και ό,τι υπόλοιπο μένει θα ρευστοποιηθεί, ως μέρος της διαδικασίας χρεοκοπίας, με χασούρα για τους μετόχους. Μετά την ολοκλήρωση της συμφωνίας με τους Κινέζους, αναμένεται σύντομα να δημοσιευθεί και ο ισολογισμός του 2013.