Τα καπνοχώραφα, η Γερμανία, ο λιγνίτης και η κερδοσκοπία με το φυσικό αέριο.

Μετά τη χρεοκοπία του 2010 ένα νέο κύμα ξενιτειάς των νέων μαστίζει άλλη μια φορά τη χώρα μας. Μετά τη μαζική μετανάστευση στις ΗΠΑ, μετά τη μετανάστευση στην Αυστραλία, μετά τη μετανάστευση στη Γερμανία και τη λοιπή Δυτική Ευρώπη, τα παιδιά των Ελλήνων ψάχνουν για άλλη μια φορά να βρουν δουλειά μακριά απ' τον τόπο τους. Πίσω μένουν οι ηλικιωμένοι και οι αλλοδαποί μετανάστες, που έφτασαν με τη σειρά τους στη χώρα μας διωγμένοι από τη φτώχεια και την ανέχεια στις δικές τους πατρίδες, αλλά κι από τους πολέμους που συντηρούν οι Μεγάλες Δυνάμεις. Και μένουν και οι πολιτικοί που μας χρεοκόπησαν για να σώσουν ξένους τραπεζίτες, το ίδιο σκυλολόι που νομίζει ότι ελέγχοντας μέσα μαζικής αποχαύνωσης μπορεί να ονειρεύεται παλινόρθωση στην κουτάλα της εξουσίας.

Ένα μικρό αφιέρωμα σήμερα στη μετανάστευση στη Δυτική Γερμανία αμέσως μετά τον Εμφύλιο, τότε που, χάρη και στην Ελληνική μεγαθυμία να χαρίσουμε το 1953 το χρέος στους κληρονόμους του ναζισμού, η Δυτική Γερμανία έγινε ξανά η βιομηχανική καρδιά της Ευρώπης. Τα πιο κάτω αποτελούν προδημοσίευση από υπό έκδοση βιβλίο και δείχνουν την κατάσταση που επικρατούσε τότε στα χωριά της Δυτικής Μακεδονίας: 

"Μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και τον εμφύλιο, αρχές δεκαετίας του 50, στο χωριό επικρατούσε μεγάλη φτώχεια. Η καλλιέργεια του καπνού δεν μπορούσε να συντηρήσει τις οικογένειες και οι ανάγκες ήταν πολλές και επιτακτικές. Τότε ξεκίνησε το μεγάλο μεταναστευτικό ρεύμα στην τότε Δυτική Γερμανία. Το χωριό άδειασε ξαφνικά και πίσω έμειναν οι γυναίκες, οι γέροι και τα παιδιά. Ο αγώνας για την επιβίωση ήταν πολύ σκληρός, όσοι έμειναν πίσω εξακολουθούσαν να καλλιεργούν καπνά, το ίδιο έκανε και η δική μου μάνα.

Τα χρόνια περνούσαν, τα παιδιά μεγάλωναν και η ζωή στο χωριό άρχισε να καλυτερεύει, μια και τα εμβάσματα από την Γερμανία συνετέλεσαν ώστε να κτιστούν νέα σπίτια, τα παιδιά να πάνε στο Γυμνάσιο, ένα μόνον δεν άλλαξε η νοσταλγία της πρώτης γενιάς για την πατρίδα.
Η Γερμανία μετά την οικονομική και πολιτική κατάρρευση ήθελε φτηνά εργατικά χέρια. Οι γερμανικές επιτροπές ...
μετανάστευσης επέλεγαν εργάτες υγιείς και τους προωθούσαν στα μεγάλα βιομηχανικά κέντρα. Όσοι ήθελαν να πάνε στην Γερμανία έκαναν αίτηση στην Κοζάνη και μετά πήγαιναν στην Θεσσαλονίκη για περάσουν από ιατρικές εξετάσεις. Ακόμα και ένα χαλασμένο δόντι να είχε κάποιος ,τον έκοβαν ,η Γερμανία δεν ήθελε να πληρώνει χρήματα για την αποκατάσταση της υγείας αυτών των ανθρώπων.

Οι συνθήκες για την πρώτη εκείνη γενιά μεταναστών ήταν πολύ δύσκολες. Έφταναν στον σταθμό του Μονάχου με μια ξύλινη βαλίτσα και πολλά όνειρα και τα τραγούδια του Καζαντζίδη να τους παρηγορούν τις γκρίζες Κυριακές τους. Η απόσταση που τους χώριζε από τα καπνοχώραφα του Κλείτους μέχρι τα γερμανικά εργοστάσια, από την οικογένεια τους μέχρι τις εργατικές εστίες, ήταν πολύ μεγάλη και με συναισθηματικό κόστος. Η αναχώρηση γινόταν από Θεσσαλονίκη με το τρένο και αποβιβάζονταν στην γραμμή 11 του Μονάχου, την γραμμή της ελπίδας όπως την αποκαλούσαν. Από εκεί προωθούνταν στα εργοστάσια της Νυρεμβέργης, Στουτγάρδης, Κολωνίας, Ντίσελντορφ.

Το ταξίδι από Θεσσαλονίκη για Μόναχο διαρκούσε 40 ώρες περίπου. Έτσι έφυγε στην Γερμανία και ο δικός μου πατέρας, αρχές της δεκαετίας του 60, αφού απέτυχε η επιχείρηση με τον νερόμυλο που είχε στήσει στο χωριό μας. Μια μέρα στις αρχές του 62 έφυγε από το χωριό, δεν την θυμάμαι καν αυτήν την μέρα, γιατί ήμουνα πολύ μικρή. Σχεδόν είχα ξεχάσει την μορφή του, δεν τον ήξερα πια, όταν ήρθε για πρώτη φορά, νομίζω το 65 ήτανε, δεν τον πλησίασα, πήγα και κρύφτηκα. Χρειάστηκε να μου δείξει τα δώρα μου για να τον πλησιάσω. Ήταν ένα υπέροχο πράσινο παλτό με ίδιο σκουφάκι πλεχτό, ένα γούνινο άσπρο καπέλο με ένα βελούδινο φιόγκο πίσω και ένα φουστάνι.

Οι συγχωριανοί μας μετανάστευσαν ομαδικά σχεδόν στις ίδιες περιοχές, για να μην νιώθουν μόνοι. Άφησαν πίσω στο χωριό οικογένειες, ξεριζώθηκαν για δεύτερη φορά κυνηγώντας την ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο. Λένε πως «πρώτα γίνεσαι φτωχός και μετά μετανάστης», αυτό είναι αλήθεια, η φτώχεια στο χωριό μας ήταν μεγάλη και οι συνθήκες εξόδου από αυτήν ανύπαρκτες. Με όπλο την ψυχική αντοχή και το όραμα μιας καλύτερης ζωής έφυγαν οι περισσότεροι για Γερμανία και λίγες οικογένειες για Αμερική και Αυστραλία. Στην Γερμανία οι συγχωριανοί μας δούλεψαν σε βαριές δουλειές για να κερδίσουν περισσότερα, διακρίθηκαν και εκεί για την μεγάλη τους εργατικότητα και την τιμιότητα τους.

Τα πρώτα χρόνια ήταν πέτρινα, πολύ δύσκολα. Οι Γερμανοί τους θεωρούσαν τότε προσωρινούς, φιλοξενούμενους εργάτες. Έμεναν στα λεγόμενα «χάιμ», τις εστίες δηλαδή, ομαδικά. Κάθε εργάτης είχε στη διάθεσή του ένα κρεβάτι σε κουκέτα, ένα ντουλάπι που κλείδωνε, μια θέση στο τραπέζι του φαγητού και μια καρέκλα ανά άτομο. Οι εστίες, χωρισμένες ανά φύλο (αν υπήρχαν αντρόγυνα έπρεπε να χωρίσουν), συχνά αποτελούσαν τμήμα των εργοστασιακών εγκαταστάσεων.

Πολλοί συγγενείς μας υπέστησαν ένα πολιτισμικό σοκ προσπαθώντας να ενταχθούν σε μια νέα κοινωνία, έναν διαφορετικό τρόπο ζωής, μια άλλη κουλτούρα. Δεν λύγισαν όμως, δεν ήθελαν να γυρίσουν ηττημένοι. Πάλεψαν με νύχια και με δόντια και άρχισαν σιγά σιγά να γυρίζουν στο χωριό με αυτοκίνητα και έναν ευρωπαϊκό αέρα, ο οποίος είναι αλήθεια ότι αρχικά ξένισε όσους είχαν μείνει πίσω. Δεν ήταν λίγες οι φορές που τα καμώματα τους προκαλούσαν θυμηδία.

Τα παιδιά έμειναν πίσω με τους παππούδες και τις γιαγιάδες ή ακόμα και σε θείες και σε άλλους συγγενείς. Οι πληγές δεν έκλεισαν ποτέ, πονάνε ακόμα. Οι γονείς έβλεπαν τα παιδιά να μεγαλώνουν μέσα από μια φωτογραφία, τα παιδιά ένιωθαν την παρουσία των γονιών μέσα από τα δέματα με τα ρούχα που έστελναν οι γονείς τους με συγγενείς και φίλους. Απάλυναν τον πόνο τους με την δικαιολογία ότι «ό,τι κάνουν το κάνουν για το καλό των παιδιών τους». Όσοι έμειναν πίσω συνεχίζουν τους ρυθμούς τους στο χωριό. Καλλιεργούν καπνά, λίγα σιτάρια και περιμένουν τα μάρκα από την Γερμανία."

Εδώ τελειώνει το κείμενο, που περιγράφει πραγματικές ανθρώπινες ζωές, τις ζωές μιας ολόκληρης γενιάς Ελλήνων. Είδα το κείμενο σε ιστότοπο της Κοζάνης ως ενιαίο, ο χωρισμός σε επιμέρους παραγράφους και η ενδιάμεση εικόνα είναι δικά μου για διευκόλυνση στην ανάγνωση. Τότε ακριβώς, στα τέλη της δεκαετίας του 50, ξεκίνησε στη Δυτική Μακεδονία η συστηματική εκμετάλλευση του λιγνίτη για ηλεκτροπαραγωγή. Κι ο λιγνίτης δημιούργησε δουλειές στη Δυτική Μακεδονία, ένας ολόκληρος οικονομικός κύκλος στήθηκε απ' το πουθενά, χωρίς κανείς τότε να πολυενδιαφέρεται για τον καπνό που έβγαζαν τα φουγάρα. Γιατί τα ίδια φουγάρα και τον ίδιο καπνό έβλεπαν παντού στην Ευρώπη όπου κι αν πήγαιναν κι ο καπνός αντέχεται, η φτώχεια δεν αντέχεται. 

Οι αναρτήσεις μας δημοσιεύονται στο greeklignite.blogspot.gr και στο Facebook, στη διεύθυνση Greeklignite! Πατήστε "Μου αρέσει" (Like) στη σελίδα μας, για να έχετε πιο άμεση ενημέρωση! Και να επισκέπτεστε τακτικά το ιστολόγιο για να δείτε τις αναρτήσεις, καθώς το Facebook δεν είναι βέβαιο πως θα σας στείλει σχετική ειδοποίηση. 

Αυτά τα ίδια παλιά φουγάρα σήμερα προσπαθούν να κλείσουν παντού στην ΕΕ, καθώς συμπληρώνουν σιγά-σιγά το όριο ωφέλιμης ζωής, αλλά των φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν μαγείρεψαν και παντού στην ΕΕ φρόντισαν να κατασκευάσουν νέες ανθρακικές μονάδες, με σύγχρονη τεχνολογία, με πολύ καλύτερο βαθμό απόδοσης και με πολύ-πολύ μικρότερες εκπομπές ρύπων. Παντού πλην Ελλάδας, όπου οι πολιτικοί φρόντισαν να μας περάσουν στην εποχή των μονάδων φυσικού αερίου και στη συνέχεια στην εποχή των αγρίως επιδοτούμενων αιολικών και Φ/Β.

Μόνο που όταν έρχεται η ώρα της κακοκαιρίας, όπως τον περασμένο Γενάρη, στρέφονται όλοι για επάρκεια ηλεκτροδότησης στις παλιές, καλές και αξιόπιστες λιγνιτικές μονάδες. Κι αυτές τις τελευταίες ημέρες του καλοκαιρινού καύσωνα, πρώτα έβαλαν να δουλέψει ο ΑΗΣ Αμυνταίου, που δεν έχει πια το παλιό του λιγνιτωρυχείο, και τώρα έβαλαν να δουλέψει κι ο ΑΗΣ Καρδιάς. Δείτε λοιπόν στην πιο πάνω εικόνα τι έγραψαν πως είπε ο Διευθυντής του ΑΗΣ Καρδιάς: "αυτή τη στιγμή δεν μπαίνουν στο σύστημα μονάδες φυσικού αερίου λόγω ότι προσφέρουν πολύ υψηλή τιμή". 

Αν λοιπόν γίνεται τώρα στυγνή κερδοσκοπία με το φυσικό αέριο και ξαφνικά βρίσκονται να δουλεύουν όλες σχεδόν οι λιγνιτικές, τι θα συμβεί σ' αυτή τη χώρα και στους Έλληνες καταναλωτές σε μια τριετία, που θα έχουν κλείσει 1820MW λιγνιτικά σε Καρδιά και Αμύνταιο; Ενώ έχουν ήδη κλείσει άλλα 900MW σε Πτολεμαΐδα, ΛΙΠΤΟΛ και Μεγαλόπολη; Ποιοι ακριβώς παραδίδουν όμηρους τους Έλληνες στους κερδοσκόπους; Ε, να γιατί είχα πει έγκαιρα πως η σάπια ενεργειακή πολιτική Πασοκ-ΝΔ θα σκάσει στα χέρια των Σύριζα-ΑΝΕΛ. Που κι αυτοί δεν φαίνεται να πάνε πίσω κι όλο για "κλιματική αλλαγή" μας παραμυθιάζουν.