Αποκλειστικό: Προδημοσίευση από βαρυσήμαντο άρθρο του Προέδρου της ΔΕΗ. Ραγδαίες εξελίξεις;

Πριν από 25-26 χρόνια, ο τότε Πρωθυπουργός Κων. Μητσοτάκης θέλησε να επιβάλει με το ζόρι την κατασκευή στην Εύβοια λιθανθρακικής μονάδας απ' τη Βελγική Tractebel. Ο τότε Πρόεδρος της ΔΕΗ Θεμ. Ξανθόπουλος δεν ανέχθηκε το κυοφορούμενο σκάνδαλο και παραιτήθηκε, για να επανέλθει αρκετά χρόνια αργότερα ως Υφυπουργός στην κυβέρνηση Καραμανλή και να κάνει την Ολυμπιάδα 2004 με ρεύμα απ' τον Ελληνικό λιγνίτη, το δικό μας μαύρο χρυσό, όχι από εισαγόμενο λιθάνθρακα.  

Το 2018, με "πρώτη φορά αριστερή" κυβέρνηση Σύριζα/Ανελ, ένα νέο σκάνδαλο κυοφορείται με το επικείμενο ξεπούλημα των καλύτερων λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ και αποκαλύπτουμε σήμερα πως, αφού χθες -Σάββατο του Λαζάρου- το ΥΠΕΝ διοχέτευσε στον τύπο non paper με το περιεχόμενο του νομοσχεδίου για το ξεπούλημα των λιγνιτών, τη Μ. Δευτέρα θα δημοσιευθεί βαρυσήμαντο άρθρο του Προέδρου της ΔΕΗ, που ενδεχομένως προμηνύει ραγδαίες εξελίξεις.

Το ιστολόγιο εξασφάλισε αντίτυπο του άρθρου και προ-δημοσιεύει σήμερα χαρακτηριστικά και επιλεγμένα αποσπάσματα:

"Γιατί διαλύεται και πωλείται η ΔΕΗ"

Του Ε.Μ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗ

Ας αναλογιστούμε ότι ο Όμιλος ΔΕΗ είναι τεράστιο μέγεθος για την οικονομία και την παραγωγική βάση της χώρας μας. Είναι η μεγαλύτερη βιομηχανία παρά τα προβλήματα που της έχουν δημιουργήσει και τα πλήγματα που της έχουν επιφέρει.

Ας δούμε τα γεγονότα:

1 ΠΟΥΛΗΘΗΚΕ Ο ΑΔΜΗΕ, εταιρεία 100% θυγατρική της ΔΕΗ, η οποία κατέχει, αναπτύσσει και λειτουργεί το Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας: Γραμμές Υψηλής και Υπερυψηλής Τάσης (11.000 χλμ. μήκους), κέντρα Υπερυψηλής Τάσης, Κέντρο Κατανομής Φορτίου, εγκαταστάσεις συντηρήσεων και κατασκευών κ.λπ. Πρόκειται για εθνική υποδομή μείζονος σημασίας, και περιουσιακό στοιχείο της ΔΕΗ ανεκτίμητης αξίας. Ως φυσικά μονοπώλια τα δίκτυα αποτελούν τα σημαντικότερα περιουσιακά στοιχεία (assets) των επιχειρήσεων ηλεκτρισμού.

2 ΠΩΛΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΛΙΓΝΙΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ, ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΑ ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑ, πώλησή της στους ιδιώτες κατά 100%, με απόσπαση από τη ΔΕΗ του 40% των καθετοποιημένων λιγνιτικών δραστηριοτήτων της. Πρόκειται για εξαιρετικά μεγάλης έκτασης επέμβαση στη δομή και λειτουργία της ΔΕΗ. Τα διακυβεύματα είναι τεράστια. Το ελάχιστο που θα περίμενε η ελληνική κοινωνία είναι μια επιστημονικά τεκμηριωμένη μελέτη για τις επιπτώσεις και τις προοπτικές. Αντί γι' αυτό αιτιολογική βάση είναι γενικότητες και θέσφατα του τύπου «ανάγκη ιδιωτικοποιήσεων» και «λειτουργία του ανταγωνισμού».

Διαγράφονται σοβαρότατοι κίνδυνοι υπολειτουργίας ή μη εκμετάλλευσης σημαντικών λιγνιτικών κοιτασμάτων (Αμύνταιο - Κομνηνά κ.λπ.) και απαξίωσης πανάκριβου πάγιου εξοπλισμού ορυχείων, ικανού να λειτουργήσει για δεκαετίες.

Χαρίζεται η πλέον σύγχρονη και σκανδαλωδώς ακριβοπληρωμένη λιγνιτική Μονάδα της Φλώρινας (ΑΗΣ Μελίτης) με όλη την πανάκριβη υφιστάμενη υποδομή για ανέγερση και δεύτερης Μονάδας. Πόσο θα αποτιμηθούν αυτά;

Ακυρώνονται οι υφιστάμενες δυνατότητες συνεργειών και οικονομικών κλίμακας, στην εκμετάλλευση των Σταθμών και των Ορυχείων με σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις. Ας αναλογιστούμε ότι ...
το 1975 η Πολιτεία, πολιτευόμενη για το δημόσιο συμφέρον, προκειμένου να επιτευχθούν συνέργειες και οικονομίες κλίμακας, ενέταξε τα ιδιωτικά ορυχεία της ΛΙΠΤΟΛ στη ΔΕΗ, πράγμα που έδωσε τεράστια ώθηση στην εκμετάλλευση των λιγνιτικών κοιτασμάτων της Δυτ. Μακεδονίας και συνακόλουθα στην παραγωγή Η.Ε.

3 ΠΩΛΕΙΤΑΙ ΜΕΣΩ ΤΑΙΠΕΔ ΣΕ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΕΠΕΝΔΥΤΗ το 17% του μετοχικού κεφαλαίου της ΔΕΗ, που θα έχει απομείνει μετά την απόσχιση του ΑΔΜΗΕ και την πώληση των λιγνιτών.

Τα ανωτέρω συνιστούν «κοσμογονικές» αλλαγές στον τομέα του ηλεκτρισμού στη χώρα μας. Πέραν των επιπτώσεων που ήδη αναφέρθηκαν, συνεπάγονται την ουσιαστική απόσυρση του Δημοσίου απ' αυτόν τον καίριας σημασίας για την οικονομία και την κοινωνία τομέα, και αποστερούν από την πολιτεία ένα πολύτιμο εργαλείο άσκησης κοινωνικής και αναπτυξιακής πολιτικής, όπως είναι ο Όμιλος ΔΕΗ.

Ανταγωνισμός: μύθοι και πραγματικότητα

Υποτίθεται ότι η «τμηματοποίηση» της παραγωγικής βάσης της ΔΕΗ και η πώλησή της στο ιδιωτικό κεφάλαιο, όπως περιγράφηκε, θα αυξήσει τον αριθμό των «ισχυρών παικτών» της αγοράς και θα τονώσει τον ανταγωνισμό.

Ποια σχέση έχουν αυτά με την πραγματικότητα; Και το κυριότερο, θα οδηγήσουν σε μείωση του κόστους παραγωγής της ηλεκτρικής ενέργειας που είναι και το κατ' εξοχήν ζητούμενο, ιδιαίτερα για τη χειμαζόμενη ελληνική οικονομία και την κοινωνία, που υποφέρει;

Θεμελιώδης αιτιολογική βάση της οδηγίας της Ε.Ε. για την απελευθέρωση της αγοράς είναι «να απολαμβάνουν όλοι οι Ευρωπαίοι πολίτες το αγαθό της ηλεκτρικής ενέργειας με τη μέγιστη ποιότητα και το ελάχιστο κόστος». Ωστόσο η πραγματικότητα, έπειτα από περίπου 15 χρόνια, κάθε άλλο παρά δικαίωσε αυτές τις προσδοκίες.

Δεν έχει υπάρξει περίπτωση μείωσης των τιμών ούτε και στις χώρες της Ε.Ε., στις οποίες οι συνθήκες είναι οι πλέον ευνοϊκές για τη λειτουργία της αγοράς, όπως μεγάλες καταναλώσεις, ύπαρξη πολλών διασυνδέσεων με γειτονικές χώρες και συνεπώς πρόσβαση σε μεγάλα κέντρα και επιχειρήσεις παραγωγής και εμπορίας κ.λπ.

Όπως πολύ εύστοχα είχαν επισημάνει οι Δ. Παπαμαντέλος, διοικητής της ΔΕΗ από το 1981 μέχρι το 1985, και Κ. Γιωτόπουλος, τ. γενικός διευθυντής Οικονομικού της ΔΕΗ τη 10ετία του 1980, σε άρθρο τους στην Ελευθεροτυπία στις 16/3/2014, καθοριστικοί παράγοντες στο κόστος παραγωγής του ηλεκτρισμού είναι το κόστος καυσίμου και το κόστος κεφαλαίου, ενώ η συμμετοχή του κόστους εργασίας είναι πολύ μικρή.

Αυτό εξηγεί τη μεγάλη αύξηση του κόστους παραγωγής Η.Ε. τα τελευταία χρόνια, καθώς η συμμετοχή της λιγνιτικής παραγωγής περιορίστηκε από το 78% στο 30%, με αντίστοιχη άνοδο της παραγωγής από φυσικό αέριο, το κόστος της οποίας είναι περίπου διπλάσιο της λιγνιτικής, καθώς και από τις ΑΠΕ με τις γνωστές εξωφρενικές τιμές. Κι αυτό παρά τις μεγάλες μειώσεις των μισθολογικών δαπανών της τάξης του 40% σε σχέση με το 2009.

Σε ό,τι αφορά στο κόστος κεφαλαίου, μια επιχείρηση σαν τη ΔΕΗ, ακόμη και με τη μορφή Α.Ε. σε συνθήκες -αθέμιτου- ανταγωνισμού, αποδέχεται να ανακτά τα κεφάλαια που επενδύει στα έργα της, ως λογική απόδοση, σε 25 χρόνια. Αυτό συνεπάγεται μείωση των αποσβέσεων με ανάλογες ευεργετικές επιπτώσεις στο κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας.

Είναι δεδομένο ότι κανένας ιδιωτικός φορέας δεν επενδύει με προοπτική ανάκτησης των κεφαλαίων του πλέον των 10-12 ετών στην καλύτερη περίπτωση.

Γιατί λοιπόν προωθούνται αυτά τα σχέδια;

Μετά την ανάλυση που προηγήθηκε, το ερώτημα προβάλλει αμείλικτα. Ωστόσο η απάντηση είναι πολύ απλή και αδιαμφισβήτητη: δεν υπάρχει προηγούμενο σε άλλο κλάδο της οικονομίας, π.χ. κλωστοϋφαντουργία, οι επιχειρηματίες, λόγω της μειωμένης ζήτησης, να επιδοτούνται από το κράτος για την ύπαρξη των εγκαταστάσεών τους, και ταυτόχρονα το κράτος να υποχρεώνει τους πολίτες να αγοράζουν το 50%-60% της παραγωγής τους.

Δύο προοπτικές

Είναι προφανές ότι η κατάσταση αυτή δεν μπορεί να συνεχιστεί. Άλλωστε αυτό ομολογείται πλέον από επίσημα χείλη. Εάν αποκλείσουμε την επάνοδο σε καθεστώς κρατικού μονοπωλίου, υπάρχουν δύο (2) προοπτικές.

1) Να αρθούν όλες οι στρεβλώσεις της αγοράς, και κάθε παραγωγός να αναζητήσει, όπως γίνεται σε όλους τους κλάδους της οικονομίας, πελάτες. Είναι προφανές ότι αυτή η προοπτική, ενώ συμφέρει την εθνική οικονομία και το σύνολο της κατανάλωσης, δεν συμφέρει τους ιδιώτες παραγωγούς.

2) Η άρση των στρεβλώσεων με ταυτόχρονη διάλυση της ΔΕΗ. Η προοπτική αυτή με πρόσχημα τη φενάκη του ανταγωνισμού θα έχει τις επιπτώσεις που αναφέρθηκαν προηγούμενα σε βάρος της εθνικής οικονομίας και του συνόλου των καταναλωτών. Θα δώσει ωστόσο την ευκαιρία στα ιδιωτικά συμφέροντα που δραστηριοποιούνται στον τομέα του ηλεκτρισμού και κερδίζουν σε βάρος όλων των άλλων, να αντισταθμίσουν τη ζημιά τους με τη συμμετοχή τους στις διαδικασίες αποδιάρθρωσης και πώλησης της ΔΕΗ.

Ποια προοπτική θα επιλεγεί τελικά; Πιστεύω, ότι από την ανάλυση που προηγήθηκε καταδεικνύεται ότι το πρόβλημα δεν είναι τεχνοκρατικό, αλλά εξόχως πολιτικό."

Οι αναρτήσεις μας δημοσιεύονται στο greeklignite.blogspot.gr και αναδημοσιεύονται στο Facebook. Να επισκέπτεστε τακτικά το ιστολόγιο για να δείτε τις αναρτήσεις, καθώς το Facebook μάλλον δεν θα σας στείλει σχετική ειδοποίηση. 

Εδώ τελειώνει το άρθρο και μπορεί να ξεκινήσει ο σχολιασμός. Ωστόσο δεν υπάρχουν και πολλά να πει κανείς, ας περιμένουμε να δημοσιευθεί αύριο ολοκληρωμένο το άρθρο, να δούμε και τις αντιδράσεις ή τις εξελίξεις που θα προκύψουν κι έχουμε μπροστά μας ημέρες για σχολιασμό, άλλωστε μην ξεχνούμε πως έχουμε μπροστά μας τη Μεγάλη Εβδομάδα και τη Σταύρωση, αλλά και τη λήξη της θητείας του Προέδρου της ΔΕΗ τη Δευτέρα του Πάσχα.

Σ' εκείνο που μπορεί πάντως να συμφωνήσει αμέσως είναι πως το πρόβλημα είναι όντως πολιτικό και ξεκίνησε απ' τη χρεοκοπία, στην οποία μας οδήγησαν το 2010 τα δυο πρώην μεγάλα κόμματα. Αυτό που γίνεται έκτοτε, απ' όλες τις κυβερνήσεις, χωρίς εξαίρεση, δεν είναι τίποτα περισσότερο απ' τη διαπραγμάτευση των όρων "σφαγής" -για να είμαστε και στο κλίμα των ημερών-, της τωρινής, της επόμενης και της μεθεπόμενης γενιάς των Ελλήνων. Αλλά το πολιτικό πρόβλημα δεν είναι η διαπραγμάτευση των όρων λεηλασίας της χώρας, είναι η αποτροπή της λεηλασίας. 

Ενημέρωση ανάρτησης (2.4.2018, 01:15): Καλό μήνα! Τα πιο πάνω αποτελούν την εφετινή συνεισφορά του ιστολογίου στην τήρηση του εθίμου της Πρωταπριλιάς. Μετά τα όσα καταπληκτικά συνέβησαν με το αντίστοιχο περυσινό δημοσίευμα για το τεράστιο κοίτασμα λιθίου που ανακαλύφθηκε στο λιγνίτη της περιοχής Φλώρινας, που εξακολουθεί και κάνει το γύρο του πλανήτη ως αληθινή είδηση, έπρεπε φετος να βρεθεί κάτι ακόμα πιο απίστευτο.

Το δημοσίευμα λοιπόν φυσικά και δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, καθώς είναι μεν όντως άρθρο του Προέδρου της ΔΕΗ, που είχε όμως σταλεί στο ιστολόγιο για δημοσίευση στις 17.4.2014, δηλαδή προ 4ετίας, δημοσιεύθηκε στην Ελευθεροτυπία την Κυριακή του Πάσχα 20.4.2014 και σχολιάστηκε στο ιστολόγιο στις 8.5.2014, προκειμένου να συντηρηθεί το θέμα στην επικαιρότητα, καθώς τότε έτρεχαν οι εξελίξεις της Μικρής ΔΕΗ. Φέτος απλά έγιναν κάποιες πολύ μικρές προσαρμογές, όπως το "πουλήθηκε" αντί "πωλείται" ο ΑΔΜΗΕ. Verba volant, scripta manent και είναι η συνέπεια λόγων και έργων που μας συνοδεύει και μας χαρακτηρίζει στα μάτια της κοινωνίας. Μια εικόνα, χίλιες λέξεις!