Μας τελειώνει στη Γερμανία και η "ενεργειακή δημοκρατία", όνειρο κάποιων ντόπιων δήθεν "αριστερών".

Η προώθηση των ΑΠΕ στη Γερμανία βασίστηκε στο σύστημα των επιδοτήσεων (feed-in-tariff) με το νόμο EEG, επιδοτήσεων που οδήγησαν τα τιμολόγια για τους καταναλωτές στα ύψη. Ο νόμος EEG μπήκε σ' εφαρμογή το 2000, εγγυάται υψηλές ταρίφες μέχρι το 2020 και ήδη είμαστε μετά τα μέσα του 2016. Τα ακριβά τιμολόγια μέχρι τώρα δεν είχαν τόσο μεγάλη σημασία, καθώς η καλή οικονομική κατάσταση της Γερμανίας, βασισμένη σ' ένα εξαγωγικό πλεόνασμα που χρηματοδοτούν συνεχώς οι "εταίροι", ιδίως οι χρεοκοπημένοι του Ευρωπαϊκού Νότου, επέτρεψε τη δημιουργία εκατοντάδων χιλιάδων αδρά επιδοτούμενων "πράσινων" θέσεων εργασίας.

Η εφαρμογή του νόμου EEG οδήγησε στη δημιουργία μιας ακόμα "φούσκας", απ' αυτές στις οποίες αρέσκεται ο καπιταλισμός, της "φούσκας" να τρέχουν όλοι για να "επενδύσουν" προκειμένου να παίρνουν τις επιδοτήσεις, χωρίς να εξετάζουν τα βασικά οικονομικά των επενδύσεων: στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία η φθηνή ενέργεια έχει μεγάλη σημασία και η ενέργεια από ΑΠΕ μόνο φθηνή δεν είναι. Μπορεί ο άνεμος να "φυσά δωρεάν" και ο ήλιος να "λάμπει τζάμπα", αλλά τα αιολικά και τα Φ/Β μόνο φθηνά δεν είναι, τα εκτεταμένα δίκτυα που απαιτούνται κοστίζουν πολλά λεφτά, οι πρόσθετες διαρκώς "στρεφόμενες" εφεδρείες, πραγματικής ηλεκτροδότησης από ορυκτά καύσιμα, που επίσης απαιτούνται, είναι πανάκριβες, καθώς λειτουργούν περίπου σαν να πρόκειται να καλύψουν στιγμιαίες αιχμές ζήτησης, όταν κανείς λοιπόν τα προσθέσει όλα και δεν κάνει αλχημείες "δημιουργικής λογιστικής" καταλήγει με τα πανάκριβα τιμολόγια της Δανίας και της Γερμανίας.

Στη Γερμανία υπάρχουν 973 καταχωρημένοι ενεργειακοί συνεταιρισμοί, με περίπου 200 χιλ. μέλη. Οι 718 απ' αυτούς δημιουργήθηκαν μεταξύ του 2006 και του 2013. Το 2014 δημοσιεύθηκε στο online περιοδικό "People, Place and Policy" (τομ. 8, τ. 3) εργασία με τίτλο "A closer look inside collaborative action: civic engagement and participation in community energy initiatives". Πρόκειται για έρευνα που εξέτασε το προφίλ 2826 "επενδυτών" σε 84 ενεργειακούς συνεταιρισμούς από ολόκληρη τη Γερμανία. Το συμπέρασμα της έρευνας ήταν πως πρόκειται για ...
μια "δημοκρατία των πλουσίων", καθώς πρόκειται κυρίως για άρρενες (80%), μεσήλικες και άνω (54% ηλικίας 45-64), μορφωμένους (57% με πανεπιστημιακό πτυχίο), με υψηλό εισόδημα (49% τουλάχιστον 3500€), που επένδυσαν τουλάχιστον 3000€ ο καθένας. Μόλις το 36% γνώριζε πού βρίσκεται το εργοστάσιο στο οποίο κατά τα λοιπά ήταν "επενδυτής". Μήπως θα είχε ενδιαφέρον να κάνουμε μια αντιστοίχιση με το προφίλ των "επενδυτών" στα Χρηματιστήρια το 1999-2000;

Ένας απ' τους βραβευμένους "επενδυτές" δήμους της Γερμανίας, απ' αυτούς που έτρεξαν να κάνουν πράξη την "ενεργειακή δημοκρατία" στήνοντας ενεργειακό συνεταιρισμό, όνειρο κάποιων δήθεν "αριστερών" και στη χώρα μας, είναι το Saerbeck της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας. Μικρή πόλη, μόλις 7.200 κάτοικοι, λίγο πιο βόρεια απ' το Münster, το 2009 αποφάσισε πως θέλει να ηλεκτροδοτείται μόνο από ΑΠΕ μέχρι το 2030 και μέχρι το 2013 δημιούργησε την Klimakommune Saerbeck με το "Βιοενεργειακό πάρκο" της πιο πάνω φωτογραφίας, που αποτελείται από επτά ανεμογεννήτριες των 3MW, δύο μονάδες παραγωγής με βιοαέριο (συνολικά 1.050 kW_el+1.000 kW_th) κι ένα σύστημα φωτοβολταϊκών 5.740kW, τοποθετημένο πάνω σε παλιές αποθήκες πυρομαχικών της περιοχής. Υπάρχει επίσης μια μονάδα κομποστοποίησης με ξηρή ζύμωση, με θερμότητα από το εργοστάσιο βιοαερίου.

Είναι εντυπωσιακό πως, άγνωστο γιατί, η μοναδική φωτογραφία της περιοχής του Βιοενεργειακού πάρκου στο Google Earth, στα 2,7 χιλιόμετρα βόρεια της πόλης, είναι στις ...31.12.2008, χωρίς φυσικά τα Φ/Β, (η τωρινή εικόνα του πάρκου είναι από το Bing maps). Σύντομα το Saerbeck, που έτρεξε να υλοποιήσει το όραμα της Energiewende, παρήγαγε 3,5 φορές περισσότερη ενέργεια απ' την κατανάλωση της πόλης, καθώς έγινε πράξη η "ενεργειακή δημοκρατία": ο Δήμαρχος κάλεσε τους κατοίκους να επενδύσουν στο Βιοενεργειακό πάρκο, οι αρχικοί 9 "επενδυτές" είναι σήμερα 384 και το ελάχιστο ποσό συμμετοχής ήταν 1000 ευρώ.  Όλοι είδαν στις επιδοτούμενες ταρίφες την ευκαιρία του γρήγορου κέρδους, αδιαφορώντας για το ποιος πληρώνει το δικό τους κέρδος και μη σκεπτόμενοι πως "τζάμπα γεύμα δεν υπάρχει", στο τέλος πάντα κάποιος "μένει με το μουτζούρη στο χέρι".

Υπάρχουν στο Saerbeck κι άλλοι ενδιαφερόμενοι να συμμετέχουν στον ενεργειακό συνεταιρισμό, αν πρόκειται να συνεχιστούν οι "επενδύσεις" σε νέα έργα. Δυστυχώς γι' αυτούς όμως, με την πολύ πρόσφατη αναμόρφωση του νόμου EEG στη Γερμανία το πάρτι των επιδοτήσεων τελείωσε, καθώς το 2017 είναι χρονιά ομοσπονδιακών εκλογών, η αποτυχία της Energiewende δεν μπορεί να κρύβεται για πάντα, οι ταρίφες που εξασφάλιζαν εγγυημένα εξωφρενικά IRR κόπηκαν ακόμα και στην πλούσια Γερμανία.

Απ' το 2017 εισάγεται σύστημα δημοπρασιών, οι παραγωγοί από ΑΠΕ θα διαγωνίζονται για συμβόλαια να παραδώσουν συγκεκριμένες ποσότητες ρεύματος σε συμφωνημένο χρόνο και στη χαμηλότερη τιμή, οι ενεργειακοί συνεταιρισμοί δεν θα έχουν προνομιακή μεταχείριση, οπότε υπάρχει κανείς που να μπορεί να εγγυηθεί πως στις 28 Δεκεμβρίου του 2018 θα φυσά στο Saerbeck (και στο κάθε Saerbeck); Απολύτως κανείς! Για όποιον δεν το έχει αντιληφθεί ακόμα, αυτό στην πράξη σημαίνει πως μόνο μεγάλες εταιρείες, όπως η Ε.ΟΝ, η RWE, η EnBW, κλπ, θα μπορούν να συμμετέχουν σε τέτοιες δημοπρασίες, καθώς μπορούν να εγγυηθούν τις ποσότητες ρεύματος που θα παραδίδουν σε συμφωνημένο χρόνο βάζοντας τα συμβατικά εργοστάσια να δουλέψουν, στην περίπτωση που δεν φυσά. Όλοι οι υπόλοιποι θα πρέπει να τρέχουν στη χρηματιστηριακή αγορά spot να βρουν ενέργεια την τελευταία στιγμή και ξέρετε τι τιμές παίρνει όποιος τρέχει τελευταία στιγμή να βρει τις ποσότητες που χρειάζεται. Ολοταχώς για χρεοκοπία! 

Οι αναρτήσεις μας δημοσιεύονται στο greeklignite.blogspot.gr και στο Facebook, στη διεύθυνση Greeklignite! Πατήστε "Μου αρέσει" (Like) στη σελίδα μας, για να έχετε πιο άμεση ενημέρωση! Και ανοίγετε τις αναρτήσεις, καθώς το Facebook δεν θα σας τις εμφανίζει καθόλου στη ροή αν δει πως δεν τις ανοίγετε. 

Το σύστημα των δημοπρασιών έχει ήδη αρχίσει να εφαρμόζεται για τα Φ/Β, τον Απρίλιο 2016 ολοκληρώθηκε ο 4ος γύρος δημοπρασιών. Είναι φανερό πλέον πως στόχος των δημοπρασιών δεν είναι μόνο η συγκράτηση της τιμής, αλλά κυρίως η μείωση του αριθμού των έργων, που θα λάβουν άδεια για να υλοποιηθούν, ώστε να ελεγχθεί η κατάσταση στα δίκτυα. Αυτά να τα βλέπει η προηγούμενη διοίκηση της ΡΑΕ, που μοίραζε άδειες για έργα ΑΠΕ σαν μαρουλόφυλλα, φέρνοντας τον ΑΔΜΗΕ στα πρόθυρα νευρικής κρίσης.

Το μήνυμα απ' τη Γερμανία είναι σαφές, για όποιον έχει ανοιχτά αυτιά και μπορεί να προβληματιστεί απ' αυτά που ακούει: η ουτοπική ενεργειακή μετάβαση έχει τελειώσει, τουλάχιστον στη μορφή που την ονειρεύτηκαν οι Πράσινοι και την ετοίμασαν συμμετέχοντας στις κυβερνήσεις με τους Σοσιαλδημοκράτες. Υπάρχει πλέον μια επιστροφή στο ρεαλισμό, καθώς αντιλαμβάνονται επιτέλους και στη Γερμανία την απλή και βασική αρχή: η ηλεκτρική ενέργεια έχει το μοναδικό χαρακτηριστικό να μην αποθηκεύεται οικονομικά, η παραγωγή πρέπει να διαμορφώνεται σε ολιγόλεπτα διαστήματα ανάλογα με τη διαμόρφωση της ζήτησης κι αυτό ΔΕΝ μπορεί να γίνει με αιολικά και Φ/Β, παρά μόνο αν παρεμβληθεί μια μορφή αποθήκευσης, που εκτοξεύει το κόστος ακόμα περισσότερο. Τόσο απλό!

Δεν είναι ασφαλώς κακό κάποιοι να ονειρεύονται "ενεργειακές δημοκρατίες", αρκεί να σέβονται τις αρχές της Φυσικής και της ορθολογικής σκέψης. Μπορούν ασφαλώς να δοκιμάσουν τις "ενεργειακές δημοκρατίες" πχ στην ηλιακή θέρμανση, καθώς το ζεστό νερό αποθηκεύεται, όπως έχει δείξει το εξαιρετικά επιτυχημένο παράδειγμα των ηλιακών θερμοσιφώνων. Αλλά στον ηλεκτρισμό πολύ θα ήθελα να μου εξηγήσουν για ποιο λόγο δεν έχει κανείς "ενεργειακή δημοκρατία" όταν έχει μια ισχυρή, καθετοποιημένη, δημόσια επιχείρηση, που διαμορφώνει το ενεργειακό της μείγμα με βάση τις πιο φθηνές διαθέσιμες πηγές, ξεκινώντας πάντα απ' τις εγχώριες, που μπορεί να εκμεταλλεύεται τις οικονομίες κλίμακας προς όφελος του πληθυσμού, που μπορεί να λειτουργεί με χαμηλότερες αποδόσεις κεφαλαίου και μεγαλύτερους χρόνους απόσβεσης των επενδύσεων, που έχει τη δυνατότητα να κρατά χαμηλά τις τιμές χωρίς να κερδοσκοπεί σε βάρος του κοινωνικού συνόλου, που έχει τη δυνατότητα να συμπαρασταθεί στο κοινωνικό σύνολο όταν χρειάζεται χωρίς να κόβει το ρεύμα την ημερομηνία λήξης του λογαριασμού, ακόμα κι αν καταλήγει με ανείσπρακτο το μισό ετήσιο τζίρο, που έχει τη δυνατότητα να δίνει δουλειές στους Έλληνες εργαζόμενους, που έχει τη δυνατότητα να δίνει δουλειές στους Έλληνες ακόμα κι όταν κάποιοι απ' αυτούς είναι "εθνικοί προμηθευτές".

Επιτέλους, "αριστερό" είναι αυτό που ωφελεί τους πολλούς, όχι αυτό που ωφελεί κάποιους επειδή το χρηματοδοτούν οι πολλοί!