2400 Ευρωπαίοι διανομείς ηλεκτρισμού, οι εξής 79, δικαιώνουν τη μία και μοναδική Ελληνική καθετοποιημένη εταιρεία.

Το 2013, πριν γίνει αυτό το ιστολόγιο, η Eurelectric, η Ένωση Ευρωπαίων ηλεκτροπαραγωγών, είχε παρουσιάσει την έκθεση "Power Distribution in Europe - Facts & Figures", απ' την οποία προέρχεται η πιο πάνω εικόνα. Σύμφωνα με τα ευρήματα της έκθεσης, το 2010-11 υπήρχαν στην Ευρώπη (χονδρικά) 2400 εταιρείες διανομής ηλεκτρισμού, που εξυπηρετούσαν 260 εκατομμύρια συνδεμένους καταναλωτές, το 99% των οποίων είναι οικιακοί ή μικρές επιχειρήσεις. Οι εταιρείες αυτές απασχολούν συνολικά 240 χιλ. εργαζομένους, έχουν δίκτυα διανομής συνολικού μήκους 10 εκατ. χιλιομέτρων διανέμοντας 2700TWh ενέργειας ετησίως και χρειάζονται 400 δισεκατομμύρια ευρώ επενδύσεων μέχρι το 2020, τα πιο πολλά απ' αυτά για να καλύψουν τις ανάγκες της "ενεργειακής δημοκρατίας", που φυσικά δεν χρειάζεται να σας πω από ποιες τσέπες θα βγουν. Από τις 2400 συνολικά εταιρείες, μόνο οι 186 εξυπηρετούν πάνω από 100 χιλ. πελάτες, πάνω από 2200 εταιρείες είναι εντελώς τοπικού χαρακτήρα.

Η πολυδιάσπαση αφορά λίγες σχετικά χώρες, όπως κατ' εξοχήν τη Γερμανία και την Ισπανία, όπου συχνά η διανομή ενέργειας γίνεται από δημοτικές επιχειρήσεις. Χώρες με πολλούς διανομείς είναι επίσης η Πολωνία, η Γαλλία, η Αυστρία, η Ιταλία και οι χώρες της Σκανδιναβίας. Το λιλιπούτειο Λουξεμβούργο εμφανίζεται με 8 διανομείς, όταν ολόκληρη η Βρετανία εμφανίζεται με "μόλις" 7. Στον αντίποδα Ιρλανδία, Κύπρος και Σλοβενία εμφανίζονται με μόνο ένα διανομέα, ενώ η Ελλάδα εμφανίζεται με 2 (ΔΕΔΔΗΕ και ;).

Η εικόνα αυτή του κατακερματισμού των δικτύων διανομής είναι πλέον χαοτική, δεν βοηθά στον ταχύτατο μετασχηματισμό που βιώνει ο τομέας του ηλεκτρισμού στην ΕΕ και το Joint Research Centre (JRC) της ΕΕ ανέλαβε να στήσει ένα Παρατηρητήριο, μπας και καταλάβει κανείς τι γίνεται μ' όλο αυτό το χάος. Πρόσφατα παρουσίασε κι αυτό τη δική του έκθεση με τίτλο "Distribution System Operators Observatory". Αδυνατώντας προφανώς να χειριστεί το σύνολο των 2400 εταιρειών, το Παρατηρητήριο ασχολήθηκε με τους 190 τώρα πια διαχειριστές δικτύων διανομής που εξυπηρετούν πάνω από 100 χιλ. πελάτες και υπάγονται στην Ευρωπαϊκή οδηγία του διαχωρισμού από εταιρείες παραγωγής και μεταφοράς, όπως έγινε με το διαχωρισμό του ΔΕΔΔΗΕ απ' τη ΔΕΗ. Απ' τους 190 απάντησαν στην έρευνα του JRC μόνο οι 79, που ωστόσο καλύπτουν πάνω από 70% του ηλεκτρισμού που διαχειρίζονται συνολικά οι 190 διανομείς, πάνω από 2000TWh σε πάνω από 200 εκατ. καταναλωτές.

Τα υπόλοιπα, που αφορούν τις εκθέσεις της Eurelectric και του JRC, μπορείτε να τα διαβάσετε στα σχετικά κείμενα. Οι 2400 διανομείς ωστόσο μου θύμισαν τις εκατοντάδες τοπικές ιδιωτικές ηλεκτρικές εταιρείες που υπήρχαν το 1950 στη χώρα μας, τότε που μόλις έβγαινε από την καταστρεπτική δεκαετία του 2ου Παγκόσμιου Πόλεμου και του Εμφύλιου. Ήταν κάτι, σε μικρογραφία ίσως, σαν το χάος που ...
υπάρχει σήμερα στη διανομή σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. 

Τότε λοιπόν, με το Ν. 1468 της 7ης Αυγούστου 1950, ιδρύθηκε η Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού (ΔΕΗ) ως κρατικό νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου. Στη ΔΕΗ δόθηκε η αποκλειστικότητα της κατασκευής, λειτουργίας και εκμετάλλευσης υδροηλεκτρικών & θερμικών εργοστασίων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, της μεταφοράς καθώς και της διανομής του ηλεκτρισμού μέσω δικτύων μέχρι τους καταναλωτές, αλλά οι εκατοντάδες ιδιωτικές ηλεκτρικές εταιρείες παρέμειναν σε λειτουργία μέχρι τις 7 Αυγούστου 1956, όταν με το Νομοθετικό Διάταγμα 3523 κηρύχθηκε η λήξη από 1 Αυγούστου 1956 όλων των συμβάσεων παραγωγής, μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας που είχαν συναφθεί μεταξύ του Δημοσίου ή Δήμων και Κοινοτήτων με ιδιώτες ή νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου. Κηρύχθηκαν επίσης ως τερματιζόμενες όλες οι εκμεταλλεύσεις παραγωγής, μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας και δόθηκε η δυνατότητα στις ιδιωτικές εταιρείες να συζητήσουν με τη ΔΕΗ την εξαγορά του εξοπλισμού τους. Το ίδιο διάταγμα προέβλεπε ότι η ΔΕΗ δεν μπορεί να μεταβιβάσει σε οποιονδήποτε τρίτο τα προνόμιά της, που αφορούν την παραγωγή, μεταφορά και διανομή ηλεκτρικής ενέργειας. Δεν ξέρω γιατί οι κυβερνήσεις της δεκαετίας του 1950 θέλησαν να ελέγξουν τον ηλεκτρισμό, αλλά εκ του αποτελέσματος η κίνηση αποδείχθηκε ωφέλιμη για όλους, η χώρα εξηλεκτρίστηκε αρκετά γρήγορα, κάτι που δεν θα γινόταν με τις πολλές μικρές εταιρείες. Και πολύ σωστά ο Τσίπρας πρότεινε την προηγούμενη εβδομάδα τη με συνταγματική κατοχύρωση ρητή απαγόρευση άρσης του δημόσιου ελέγχου των αγαθών του νερού και της ηλεκτρικής ενέργειας, την ίδια ώρα που η πλέον μη έχουσα σχέση με τον Καραμανλισμό ΝΔ και το κεντροδεξιό κατάλοιπο του πάλαι ποτέ Πασοκ κινούνται στο πνεύμα της Θάτσερ! Μένει φυσικά να διευκρινιστεί τι σημαίνει στην πράξη ο "δημόσιος έλεγχος" και πώς θα διασφαλιστεί ότι θα λειτουργήσει προς όφελος του κοινωνικού συνόλου κι όχι των προμηθευτών και των εργολάβων.

Οι αναρτήσεις μας δημοσιεύονται στο greeklignite.blogspot.gr και στο Facebook, στη διεύθυνση Greeklignite! Πατήστε "Μου αρέσει" (Like) στη σελίδα μας, για να έχετε πιο άμεση ενημέρωση! Και ανοίγετε τις αναρτήσεις, καθώς το Facebook δεν θα σας τις εμφανίζει καθόλου στη ροή αν δει πως δεν τις ανοίγετε. 

Είναι πασιφανές βέβαια πως τόσο το 1950 όσο και το 1956, εν μέσω διώξεων, εκτελέσεων, εξοριών των ηττημένων του Εμφυλίου, μόνο για "σοσιαλισμό" ή "σοσιαλμανία" δεν μπορούσε κάποιος να κατηγορήσει τις τότε κυβερνήσεις ή τον τότε βασιλιά. Απλά η κοινή τεχνική και οικονομική λογική επέβαλε οικονομίες κλίμακας και γρήγορες διαδικασίες, που δεν μπορείς να τις κάνεις με ένα μεγάλο πλήθος εταιρειών, μια εταιρεία κινείται πολύ πιο γρήγορα από 415, που υπήρχαν τότε. Και είναι η ίδια κοινή λογική που λέει πως σε μια ΕΕ, που κινείται προς την "ενεργειακή ένωση", δεν μπορεί να υπάρχουν για πολύ καιρό ακόμα 2400 διανομείς ηλεκτρισμού, όσο κι αν πολλοί απ' αυτούς είναι δημοτικές επιχειρήσεις, όσο κι αν η συγκέντρωση ήδη σε σημαντικό βαθμό υπάρχει. Το μεγάλο ψάρι θα φάει τελικά το μικρό, θα το δούμε αργά ή γρήγορα και στη διανομή. Αυτό πάντως δεν αποτελεί προτεραιότητα, στην παρούσα φάση προτεραιότητα είναι η συγκέντρωση των δικτύων μεταφοράς στην υπηρεσία του Γερμανικού ενδιαφέροντος Super Grid, γι' αυτό και ο στόχος στη χώρα μας είναι η άρον-άρον εκποίηση του ΑΔΜΗΕ.