Η "ενεργειακή δημοκρατία" των αποκεντρωμένων συστημάτων και άλλα παραμύθια

Κάθε τόσο βλέπουμε να εμφανίζονται στις στήλες της Αυγής κείμενα διαφόρων αρθρογράφων που προβάλλουν την ανάγκη να πάμε σε αποκεντρωμένα συστήματα ηλεκτροπαραγωγής, επειδή αυτό συνιστά "ενεργειακή δημοκρατία". Δεν ξέρω πόσο "δημοκρατία" είναι να κατευθύνεις τους πολίτες στα γκισέ των τραπεζών για να πάρουν "πράσινα δάνεια", εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα "εγγυημένες  αποδόσεις" στις "επενδύσεις", τις οποίες αναγκάζεις στη συνέχεια να επιβαρυνθούν όλοι οι υπόλοιποι. Ίσως είναι μια ακόμα μορφή έκφρασης απ' αυτές που "βαφτίζουν το κρέας ψάρι", ίσως είναι μια μορφή "δημοκρατίας" που δεν την είχε σκεφτεί ποτέ ο Περικλής, πάντως είναι μια μορφή "δημοκρατίας" που δυσκολεύομαι πολύ να την κατανοήσω.

Δυσκολεύομαι επίσης πολύ να κατανοήσω για ποιο λόγο δεν έχει κανείς "ενεργειακή δημοκρατία" όταν έχει μια ...

ισχυρή, καθετοποιημένη, δημόσια επιχείρηση ηλεκτρισμού, που διαμορφώνει το ενεργειακό της μείγμα με βάση τις πιο φθηνές διαθέσιμες πηγές, ξεκινώντας πάντα απ' τις εγχώριες, που μπορεί να εκμεταλλεύεται τις οικονομίες κλίμακας προς όφελος του πληθυσμού, που μπορεί να λειτουργεί με χαμηλότερες αποδόσεις κεφαλαίου και μεγαλύτερους χρόνους απόσβεσης των επενδύσεων, που έχει τη δυνατότητα να κρατά χαμηλά τις τιμές χωρίς να κερδοσκοπεί σε βάρος του κοινωνικού συνόλου, που έχει τη δυνατότητα να συμπαρασταθεί στο κοινωνικό σύνολο όταν χρειάζεται χωρίς να κόβει το ρεύμα την ημερομηνία λήξης του λογαριασμού, που έχει τη δυνατότητα να δίνει δουλειές στους Έλληνες εργαζόμενους, που έχει τη δυνατότητα να δίνει δουλειές στους Έλληνες ακόμα κι όταν κάποιοι απ' αυτούς είναι "εθνικοί προμηθευτές".

Μιλώντας λοιπόν για "ενεργειακή δημοκρατία", σήμερα θα δούμε κάποια πολύ ενδιαφέροντα σχήματα, που δείχνουν πού ακριβώς βρίσκονται τα εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής στις ΗΠΑ, με χωρική κατανομή ανά τεχνολογία. Στο 1ο σχήμα, επάνω, φαίνονται οι θέσεις όλων των εργοστασίων, ανεξάρτητα από τεχνολογία, οπότε η εικόνα "θολώνει" πολύ. Στο διπλανό όμως σχήμα φαίνονται μόνο τα εργοστάσια κάρβουνου και δείτε πως τα εργοστάσια βρίσκονται κυρίως στο ανατολικό μισό των ΗΠΑ, καθώς στην περιοχή των Αππαλαχίων κυρίως υπάρχουν μεγάλα κοιτάσματα λιθάνθρακα. Πρόκειται για 511 εργοστάσια, που παράγουν το 34% του ηλεκτρισμού των ΗΠΑ και το κάρβουνο είναι η κύρια πηγή ηλεκτρισμού σε 22 Πολιτείες.

Το επόμενο σχήμα δείχνει τις θέσεις των εργοστασίων φυσικού αερίου. Πρόκειται για 1.740 εργοστάσια, που παράγουν το 30% του ηλεκτρισμού των ΗΠΑ και είναι η κύρια πηγή σε 15 Πολιτείες, ιδίως όλες τις Πολιτείες γύρω απ' τον Κόλπο του Μεξικό. Τα τελευταία χρόνια η τεχνολογία εκμετάλλευσης του σχιστολιθικού αερίου έφερε μια "επανάσταση" στην ενέργεια των ΗΠΑ και το αέριο κερδίζει συνεχώς μερίδιο παραγωγής ηλεκτρισμού. Και στο αέριο βλέπουμε μια ευρεία χωρική διασπορά.

Περισσότερο ενδιαφέρον έχουν τα δυο επόμενα διαγράμματα, που δείχνουν τις θέσεις των πυρηνικών και των υδροηλεκτρικών εργοστασίων. Οι ΗΠΑ έχουν 99 εργοστάσια, που παράγουν το 20% του ηλεκτρισμού. Ωστόσο 20 Πολιτείες δεν έχουν καθόλου παραγωγή από πυρηνικά κι αυτό έχει σχέση τόσο με την κατανομή του πληθυσμού όσο και τις διασυνδέσεις των δικτύων μεταφοράς. Π.χ. η Οκλαχόμα μπορεί να είναι Πολιτεία, έχει ωστόσο πληθυσμό "μόλις" 8 εκατ., οπότε δεν χρειάζεται πυρηνικά. Τα πυρηνικά χτίστηκαν κυρίως στις δεκαετίες του 1970 & 1980, μετά τις πετρελαϊκές κρίσεις και το σοκ που έφεραν στο Δυτικό Κόσμο. Πλέον μόλις πέντε πυρηνικά βρίσκονται υπό κατασκευή, για να αντικαταστήσουν παλαιότερα.

Οι ΗΠΑ έχουν 1.436 υδροηλεκτρικά εργοστάσια, που παράγουν το 7% του ηλεκτρισμού. Το μεγαλύτερο εργοστάσιο βρίσκεται στη ΒΔ Πολιτεία της Ουάσιγκτον (Grand Coulee Dam), με εγκατεστημένη ισχύ 6.809MW. Ωστόσο στα υδροηλεκτρικά εργοστάσια η εγκατεστημένη ισχύς δίνει μόνο ένα μέρος της εικόνας, το υπόλοιπο το δίνει ο συντελεστής χρησιμοποίησης του εργοστασίου, καθώς τα καλοκαίρια οι ποσότητες νερού μειώνονται.

Οι ΗΠΑ είναι έθνος πετρελαιάδων και τα πετρελαϊκά εργοστάσια δεν θα μπορούσαν να λείπουν από μια τέτοια παρουσίαση. Οι ΗΠΑ έχουν 1.098 εργοστάσια, που ωστόσο παράγουν πλέον μόλις το 1% του ηλεκτρισμού, καθώς υπάρχουν άλλες πολύ φθηνότερες επιλογές και το πετρέλαιο αποτελεί λύση μόνο για αντιμετώπιση αιχμών ζήτησης. Μόνο η νησιωτική και απομονωμένη στον Ειρηνικό Χαβάη παίρνει το μεγαλύτερο ποσοστό της ηλεκτροπαραγωγής της από πετρελαϊκά εργοστάσια.

Αφήσαμε για το τέλος τα σχήματα των αιολικών και Φ/Β, που είναι ιδιαιτέρως εντυπωσιακά. Υπάρχουν 843 αιολικά πάρκα, που παράγουν το 5% του ηλεκτρισμού και η πλειοψηφία των αιολικών είναι εγκατεστημένη στις μεγάλες Κεντρικές Πεδιάδες, εκεί όπου φθάνουν οι βόρειοι άνεμοι απ' τον Καναδά. Τεράστιες περιοχές και όλες οι ΝΑ ΗΠΑ είναι εντελώς απαλλαγμένες απ' τη σύγχρονη μάστιγα των αιολικών, που μπήκαν και στις ΗΠΑ χάρη στις επιδοτήσεις και, κυρίως, τις φοροαπαλλαγές. Λέτε π.χ. να μη φυσά ο "δωρεάν" άνεμος στη Φλόριδα; 

Οι αναρτήσεις μας δημοσιεύονται στο greeklignite.blogspot.gr και στο Facebook, στη διεύθυνση Greeklignite! Πατήστε «Μου αρέσει» (Like) στη σελίδα μας, για να έχετε πιο άμεση ενημέρωση! Και ανοίγετε τις αναρτήσεις, καθώς το Facebook δεν θα σας τις εμφανίζει καθόλου στη ροή αν δει πως δεν τις ανοίγετε.

Το σχήμα για τα Φ/Β είναι ακόμα πιο ενδιαφέρον γιατί δείχνει πως παρά τις πολύ φθηνές τιμές που έχει η ηλιακή ενέργεια στις ΗΠΑ, σε σχέση με την Ευρώπη, τα Φ/Β είναι ακόμα περίπου ανύπαρκτα, αλλά όσα υπάρχουν είναι κυρίως συγκεντρωμένα στις πιο πλούσιες περιοχές των ΗΠΑ, στην Καλιφόρνια και στη ΒΑ ακτή. Το σχήμα αναφέρεται σε 722 Φ/Β πάρκα, που παράγουν το 1% του ηλεκτρισμού των ΗΠΑ (αλλά 8% στην Καλιφόρνια και 5% στη Νεβάδα) και δεν καλύπτει Φ/Β σε στέγες, τα οποία επίσης είναι συγκεντρωμένα στις πιο πλούσιες περιοχές, ακριβώς όπως στη Γερμανία είναι συγκεντρωμένα στη Βαυαρία και τη Βάδη-Βιρτεμβέργη. 39 Πολιτείες δεν έχουν καθόλου Φ/Β πάρκα και πάλι βλέπουμε τις Πολιτείες του Νότου να απουσιάζουν χαρακτηριστικά απ' την κατανομή. Αν αυτή είναι "ενεργειακή δημοκρατία", τότε πρόκειται ασφαλώς για μια "δημοκρατία των πλουσίων".

Εκείνο που προκύπτει λοιπόν απ' τα διάφορα σχήματα είναι πως η ενέργεια είναι πολύ σοβαρή υπόθεση για "πειράματα δημοκρατίας", πρώτο και κύριο μέλημα αποτελεί η αξιοποίηση των τοπικών παραγωγικών πηγών.

Α, και για να μην ξεχνιόμαστε, τα μεγάλα υδροηλεκτρικά φράγματα στις ΗΠΑ ελέγχονται απ' την κυβέρνηση και πολλές εταιρείες ηλεκτροπαραγωγής ανήκουν στις τοπικές Πολιτειακές κυβερνήσεις, π.χ. η Austin Energy, η 8η μεγαλύτερη εταιρεία "κοινής ωφέλειας" των ΗΠΑ. Στη Μέκκα του καπιταλισμού ο δημόσιος χαρακτήρας της ηλεκτροπαραγωγής δεν είναι ταμπού.