Ηλεκτροκίνηση με μπαταρίες φορτισμένες απ' τον ήλιο: ένα μοντέλο που ταιριάζει και στην Ελλάδα

Απ' τα τέλη της δεκαετίας του 1990 μέχρι το 2008 η τιμή του πετρελαίου ήταν έντονα ανοδική, προκαλώντας ουσιαστικά την 3η πετρελαϊκή κρίση. Οι δυο προηγούμενες, το 1973 με τον πόλεμο Αράβων-Ισραήλ και το 1979 με την Ιρανική Επανάσταση, είχαν προκαλέσει σοκ στο Δυτικό κόσμο, που οδήγησε σε μεγάλες τεχνολογικές βελτιώσεις εξοικονόμησης πετρελαίου. Η εξέλιξη κινητήρων σε συνδυασμό με την πρόσφατη ανάπτυξη των ηλεκτρονικών επέτρεψε νέα βήματα προόδου και πλέον τα σημερινά αυτοκίνητα καταναλώνουν πολύ λιγότερο απ' όσο πριν μόλις 10-15 χρόνια. Τότε γιατί όλοι εξετάζουν την ηλεκτροκίνηση;

Όταν λέμε "όλοι", αυτό δεν αφορά μόνο την παραδοσιακή αυτοκινητοβιομηχανία, όπως BMW, Renault, Nissan, Mitsubishi, Smart, κλπ, που έχουν παρουσιάσει αμιγώς ηλεκτρικά μικρά μοντέλα, πιάνει και εταιρείες κολοσσούς, που δεν παράγουν αυτοκίνητα, όπως η Google, η Apple, η Virgin. Πρόσφατα ο όμιλος VW παρουσίασε σχέδια ηλεκτροκίνησης για όλες τις εταιρείες του ομίλου, περιλαμβανομένης και της Porsche, με τα γρήγορα σπορ μοντέλα. Η Joby Aviation σε συνεργασία με τη NASA εξελίσσει ένα ελαφρύ επιβατικό ηλεκτροκίνητο αεροσκάφος, ενώ ο όμιλος BMW από τα μέσα του 2015 θα βάλει σε κυκλοφορία στους δρόμους του Μονάχου ένα αμιγώς ηλεκτροκίνητο φορτηγό 40 τόνων. Ακόμα και πατίνια με ηλεκτροκίνηση μπαίνουν πλέον σταδιακά στη γκάμα των προσφερόμενων επιλογών. Προς το παρόν βέβαια όλα αυτά είναι μόνο για όσους έχουν "παχύ" πορτοφόλι, αλλά ...
θυμάστε πόσο πληρώσατε πριν 10 χρόνια για μια βιντεοκάμερα; Ή τι τύπου αυτοκίνητο αγοράζατε πριν 15 χρόνια με 10 χιλ. ευρώ;

Στην εισοδηματικά υψηλή Καλιφόρνια των ΗΠΑ έχει δημιουργηθεί νομοθετικά μια αγορά ηλεκτρικών αυτοκινήτων κι εκεί σημειώνει μεγάλη επιτυχία η εταιρεία Tesla, η οποία χρησιμοποιεί μπαταρίες λιθίου της Panasonic κι έχει ήδη ξεκινήσει την κατασκευή ενός μεγα-εργοστασίου κατασκευής μπαταριών λιθίου για αυτοκίνητα (και γενικά συστημάτων αποθήκευσης), προκειμένου με οικονομίες κλίμακας να ρίξει το κόστος μπαταριών τα επόμενα χρόνια κατά 30%. Η εταιρεία ηλεκτροδότησης του San Diego παρουσίασε φέτος πρόγραμμα χρησιμοποίησης ηλεκτρικών αυτοκινήτων ως μέσων αποθήκευσης ενέργειας που θα μπορεί να επιστρέφεται στο δίκτυο.

Οι εξελίξεις αυτές δείχνουν πως το επόμενο "καυτό" θέμα της τεχνολογίας, που θα αλλάξει εντελώς τον τρόπο που μετακινούμαστε, φαίνεται πως θα είναι η έναρξη της απαλλαγής απ' το πετρέλαιο για τις οδικές μεταφορές. Και ίσως τελικά αυτό (ή και αυτό) να είναι που κρύβεται πίσω απ' την περυσινή μεγάλη πτώση της τιμής του πετρελαίου στη διεθνή αγορά.

Το "μυστικό" κρύβεται σε δυο τομείς που εξελίχθηκαν ραγδαία τα τελευταία χρόνια: η αθρόα τοποθέτηση των αιολικών και η διαπίστωση της πλήρους αποτυχίας τους στην ηλεκτροδότηση, αλλά και η μεγάλη πτώση τιμής των Φ/Β πάνελ, άνοιξε το δρόμο να αναζητηθούν τρόποι αποθήκευσης της ηλιακής ενέργειας. Η επιτυχία της τεχνολογίας των μπαταριών λιθίου για smartphones και φορητούς υπολογιστές οδήγησε στο επόμενο βήμα, τη εφαρμογή τους στην ηλεκτροκίνηση και στα συστήματα αποθήκευσης.

Όπως είδαμε στο ιστολόγιο εδώ και πάνω από ένα χρόνο, μεγάλη έρευνα γίνεται παγκοσμίως στον τομέα των μπαταριών, προκειμένου να βρεθούν τεχνολογίες που θα δώσουν μεγαλύτερη ενεργειακή πυκνότητα και καλύτερη αποθηκευτική ικανότητα σε σχέση με τις μπαταρίες λιθίου. Οι τεχνολογίες για να υλοποιηθούν χρειάζονται υλικά, χρειάζονται πρώτες ύλες και ήδη είχαμε καταγράψει τον ενδοιασμό που είχε ξεκινήσει ν' αναπτύσσεται για το πού θα βρεθούν οι ποσότητες λιθίου που είναι απαραίτητες για τη μεγάλη εξάπλωση της ηλεκτροκίνησης και ποια θα είναι η επίδραση της αυξημένης ζήτησης στην τιμή του λιθίου υπό συνθήκες περιορισμένης διαθεσιμότητας κοιτασμάτων. Ένα υλικό που είναι πολύ πιο διαδεδομένο απ' το λίθιο είναι ο ψευδάργυρος, που θέλει να τον χρησιμοποιήσει μια νέα εταιρεία στις ΗΠΑ για μπαταρίες αποθήκευσης της ενέργειας των ΑΠΕ σε μεγάλες εγκαταστάσεις, όχι σε μπαταρίες αυτοκινήτων. Επίσης, ερευνητές του Πανεπιστημίου Stanford των ΗΠΑ παρουσίασαν επαναφορτιζόμενη μπαταρία με ηλεκτρόδια από αλουμίνιο και γραφίτη. Η συγκεκριμένη μπαταρία φαίνεται να φορτίζεται πολύ πιο γρήγορα, να έχει πολύ περισσότερους κύκλους επαναφόρτισης και να είναι πολύ πιο ασφαλής σε σχέση με τις μπαταρίες λιθίου. Απ' την άλλη, αποδίδει τάση περί τα 2V, όταν οι μπαταρίες λιθίου αποδίδουν πάνω από 3,5V. Είναι όμως πολύ βασικό πως τα υλικά της είναι ευρέως διαθέσιμα και δεν έχουν το πρόβλημα διαθεσιμότητας που έχει το λίθιο.

Το Εργαστήριο Ήπιων Μορφών Ενέργειας του ΤΕΙ Πειραιά παρουσίασε φέτος το σταθμό φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων με Φ/Β πάνελ της φωτογραφίας. Ανάλογη προσπάθεια φαίνεται να εξελίσσεται και από εταιρεία της Μακεδονίας. Στη Φεράρα της διπλανής μας και πολύ φωτοβολταϊκής Ιταλίας μια εταιρεία εμφανίζει επίσης παρόμοιο ηλιακό σταθμό φόρτισης είτε ποδηλάτων είτε αυτοκινήτων. Κι ασφαλώς θα υπάρχουν κι άλλοι, καθώς η "αγορά", όχι απλώς είναι "παρθένα", είναι ακόμα εντελώς ανύπαρκτη, όλα είναι σε πολύ προκαταρκτικό στάδιο. Η ΔΕΗ "έτρεξε" στην Ελλάδα το κοινοτικό πρόγραμμα Green eMotion, με σταθμούς φόρτισης (Γερμανικών) ηλεκτρικών αυτοκινήτων απ' το δίκτυο. Αλλά πόσο λειτουργικό είναι να ακινητοποιείται το αυτοκίνητο επί πολλές ώρες, που απαιτεί η φόρτιση των μπαταριών με σύνδεση στο δίκτυο; Αυτό το μοντέλο το προωθούν οι Γερμανοί, για να χρησιμοποιήσουν τις μπαταρίες των αυτοκινήτων ως χώρο αποθήκευσης της άχρηστης αιολικής ενέργειας κι επαναπόδοσής της στο δίκτυο. Δεν είναι όμως το μοναδικό μοντέλο: το Ισραηλινό μοντέλο, της κατασκευής αυτοκινήτων με γρήγορη αντικατάσταση μπαταριών, φαίνεται πολύ πιο λειτουργικό. Στην εφαρμογή του απέτυχε κι η εταιρεία που το "έτρεξε" χρεοκόπησε, αλλά δοκιμάζεται με άλλες παραλλαγές σε άλλες χώρες κι αυτή είναι η μόνη κατεύθυνση που έχει στοιχειώδη λογική, καθώς δεν ακινητοποιεί για ώρες το μέσο μεταφοράς. 

Οι αναρτήσεις μας δημοσιεύονται στο greeklignite.blogspot.gr και στο Facebook, στη διεύθυνση Greeklignite! Πατήστε «Μου αρέσει» (Like) στη σελίδα μας, για να έχετε πιο άμεση ενημέρωση! Και ανοίγετε τις αναρτήσεις, καθώς το Facebook δεν θα σας τις εμφανίζει καθόλου στη ροή αν δει πως δεν τις ανοίγετε.

Στην Ελλάδα έχουμε πολύ ήλιο, πολλά νησιά, μεγάλα αστικά κέντρα. Θα μπορούσαμε να έχουμε μικρά (για εξοικονόμηση βάρους) ηλεκτρικά αυτοκίνητα, σκούτερ και "γουρούνες" για τους τουρίστες στα ηλιόλουστα Ελληνικά νησιά, όπου οι δρόμοι είναι κατά κανόνα στενοί, οι ημερήσιες διαδρομές είναι μικρές και τα ήδη ενοικιαζόμενα αυτοκίνητα είναι κατά κανόνα μικρά. Επιστρέφοντας αργά το βράδυ στο ξενοδοχείο θα αντικαθίστανται οι μπαταρίες με άλλες, που θα έχουν φορτιστεί απ' τον ήλιο στη διάρκεια της ημέρας, και το αυτοκίνητο, σκούτερ, κλπ, θα είναι έτοιμο για βραδινή έξοδο ή έτοιμο για χρήση το πρωί. Ή μπορεί να υπάρχουν διάσπαρτοι σε επιλεγμένες θέσεις σταθμοί αντικατάστασης μπαταριών, ανάλογοι με τα σημερινά βενζινάδικα. Ή και οδική βοήθεια, που να μεταφέρει ήδη φορτισμένες μπαταρίες. Το ίδιο μπορεί να γίνει και στα μεγάλα αστικά κέντρα.

Ας αποφασίσουμε κάποτε να σοβαρευτούμε ως χώρα και, αντί να κοιτούμε πώς να αποδιοργανώσουμε την αγορά ηλεκτρισμού, υποκαθιστώντας τελικά το λιγνίτη με εισαγωγές, να βάλουμε τον ήλιο να δουλέψει στην ηλεκτροκίνηση, με κάποια παραλλαγή του Ισραηλινού μοντέλου. Ίσως μπορέσουμε να μειώσουμε τις εισαγωγές πετρελαίου, να μειώσουμε τις εκπομπές από μηχανές εσωτερικής καύσης, να μειώσουμε το θόρυβο της κυκλοφορίας, να δώσουμε δουλειές στους Έλληνες και να δημιουργήσουμε κι ένα διεθνώς ανταγωνιστικό προϊόν. Κι αν για κάποιους έχει σημασία, να μειώσουμε και τις εκπομπές CO2. 

Αν κανείς απ' το ΥΠΑΠΕΝ ενδιαφέρεται, μπορούμε να δούμε πολλά περισσότερα. Καθώς για τέτοια πράγματα χρειαζόμαστε πολιτική βούληση ώστε να εξυπηρετείται το συμφέρον των πολλών κι όχι της ολιγαρχίας. Το έχουμε πει απ' την πρώτη ανάρτηση αυτού του ιστολόγιου: τα λεφτά στην ενέργεια είναι πολλά, πάρα πολλά. Μένει να δούμε τι μας επιφυλάσσει το μέλλον: αν θα συνεχίσουμε ως ένα κράτος-ακόλουθος των επιλογών της Γερμανίας ή αν υπάρχει περιθώριο για εθνικές επιλογές.