Πετρέλαιο vs Φ/Β στα Μη Διασυνδεμένα Νησιά: σημειώσατε ένα!

Στις 29/12 έγινε η 3η ψηφοφορία για την εκλογή Προέδρου, όλοι ξέραμε πως οι 180 δεν βρέθηκαν ποτέ και πως πάμε σε εκλογές. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει πως σταματά η λειτουργία του κρατικού μηχανισμού, ίσα-ίσα είναι σύνηθες τέτοιες μέρες να τακτοποιούνται κάποιες τελευταίες "εκκρεμότητες".

Μια τέτοια "εκκρεμότητα" είδαμε να τακτοποιείται στις 30/12 απ' το ΥΠΕΚΑ και πρόκειται για την έκδοση της αναμενόμενης Υπουργικής Απόφασης για "Εγκατάσταση μονάδων ΑΠΕ από αυτοπαραγωγούς με συμψηφισμό ενέργειας", πιο γνωστή ως "net metering" των φωτοβολταϊκών.

Όπως είχαμε δει το καλοκαίρι, με την έκτακτη επικαιρότητα της απεργίας στη ΔΕΗ, στη ...
χώρα έχουν ήδη εγκατασταθεί το σύνολο των Φ/Β που προβλεπόταν από την Υπουργική Απόφαση της Μπιρμπίλη το 2010 για να εγκατασταθούν μέχρι το 2020, με αποτέλεσμα τις μεσημεριανές ώρες, όταν υπάρχει ηλιοφάνεια, να έχουμε περίσσεια ενέργειας που δεν τη χρειάζεται το ηλεκτρικό μας σύστημα. Η αιτία γι' αυτή τη φρενίτιδα εγκατάστασης Φ/Β δεν ήταν άλλη απ' τις εξωφρενικές ταρίφες που έδωσε η κυβέρνηση της "πράσινης απάτης", που έδωσε σε κάποιους την προσδοκία εύκολου και άκοπου πλουτισμού σε βάρος όλων των υπολοίπων. Εξωφρενικές ταρίφες όταν ήδη είχε σκάσει το 2009 η φούσκα των Φ/Β στην Ισπανία και συνεπώς σε μια ευνομούμενη πολιτεία θα έπρεπε να έχει ήδη γίνει έλεγχος για ενδεχόμενο δόλο στον καθορισμό των ταριφών, αλλά εδώ είναι Βαλκάνια, δεν είναι παίξε-γέλασε.

Η τωρινή Υπουργική Απόφαση για το net metering ασφαλώς θα αξιολογηθεί απ' τους άμεσα ενδιαφερόμενους, αλλά ένα ουσιαστικό σημείο βρίσκεται στο διαχωρισμό των προβλέψεων νέων εγκαταστάσεων μεταξύ του Ηπειρωτικού συστήματος και των Μη Διασυνδεμένων Νησιών. Το ηπειρωτικό σύστημα ηλεκτροδοτείται με λιγνίτη, φυσικό αέριο, υδροηλεκτρικά, ΑΠΕ και -εσχάτως- με εισαγωγές, ενώ τα Μη Διασυνδεμένα Νησιά ηλεκτροδοτούνται κυρίως με μαζούτ και πετρέλαιο, γι' αυτό και το κόστος είναι πολύ μεγάλο και επιμερίζεται σ' όλους τους καταναλωτές μέσω των Υποχρεώσεων Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ).

Σ' αυτό το ιστολόγιο έχουμε ξεκαθαρίσει από πολύ νωρίς, πριν ένα χρόνο, πως τα φωτοβολταϊκά είναι πολύ πιο αποτελεσματικά απ' τα αιολικά, αφού ο ήλιος ανατέλλει σταθερά και προγραμματισμένα κάθε μέρα. Αν κάποια μέρα ο ήλιος σταματήσει ν' ανατέλλει, η παροχή ενέργειας θα είναι το τελευταίο που θα μας απασχολήσει, χωρίς ήλιο δεν θα υπάρχει τροφή στη γη! Όμως τα Φ/Β είναι ακόμα ακριβά και το μεγάλο τους πρόβλημα είναι ο χαμηλός βαθμός απόδοσης, γύρω στο 12-14% για τα τωρινά εμπορικά διαθέσιμα συστήματα. Αν η τεχνολογία δώσει συστήματα με καλύτερη απόδοση, η Φ/Β ενέργεια θα γίνει κάποια στιγμή ανταγωνιστική. Αλλά ακόμα και τότε, θα εξακολουθήσει να είναι διαθέσιμη μόνο τις ώρες της ηλιοφάνειας: το βράδυ, και όλη μέρα το χειμώνα, θα εξακολουθούμε να θέλουμε ρεύμα από θερμική παραγωγή.

Στην Ελλάδα, και σ' όλη τη Μεσόγειο, έχουμε από πολλά χρόνια ηλιακούς θερμοσίφωνες με μεγάλη επιτυχία: ζεσταίνουμε το νερό και μετατρέπουμε την ηλιακή ενέργεια σε θερμική, την αποθηκεύουμε σε μεγάλα δοχεία και χρησιμοποιούμε το ζεστό νερό όταν χρειάζεται. Η θερμική ενέργεια αποθηκεύεται, αλλά η ηλεκτρική ενέργεια όχι, τα όποια συστήματα αποθήκευσης για ηλεκτροδότηση είναι -προς το παρόν- πανάκριβα, μας το είπαν πρόσφατα και οι ερευνητές της Google.

Θα περίμενε κανείς, αφού ήδη έχει καλυφθεί ο στόχος εγκαταστάσεων Φ/Β για το 2020, η Υπουργική Απόφαση να δίνει προτεραιότητα στις εγκαταστάσεις στα Μη Διασυνδεμένα Νησιά, προκειμένου να μειωθεί η κατανάλωση πετρελαίου και μαζούτ. Ωστόσο η Απόφαση λέει το ακριβώς αντίθετο, αφού δίνει ισχύ μέχρι 20KWp για εγκαταστάσεις στο ηπειρωτικό σύστημα και μέχρι 10KWp για εγκαταστάσεις στα Μη Διασυνδεμένα Νησιά. Σύμφωνα με τις δηλώσεις του Υφυπουργού ΠΕΚΑ, αυτό γίνεται "λόγω περιορισμένου σχετικά περιθωρίου για αμιγώς τεχνικούς λόγους".

Δεν γνωρίζουμε ποιοί είναι οι "αμιγώς τεχνικοί λόγοι", αλλά αν κάποιος θέλει να κάνει ιδιοπαραγωγή με φωτοβολταϊκά σε στέγες στα Μη Διασυνδεμένα Νησιά, όπου το καλοκαίρι με τον τουρισμό η ζήτηση ρεύματος αυξάνεται κατακόρυφα κι ανάλογα αυξάνεται προφανώς κι η κατανάλωση μαζούτ ή πετρελαίου, θα μπορούσε να το κάνει μέσα από ένα μηχανισμό που να μην επιβαρύνει τους υπόλοιπους καταναλωτές. Ειδικά μάλιστα στα πολύ τουριστικά νησιά αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει μια αγορά τουριστικών ηλεκτρικών αυτοκινήτων και μοτοσυκλετών με φόρτιση μπαταριών από Φ/Β και να μειωθεί και η κατανάλωση βενζίνης, με θετική επίπτωση στο ισοζύγιο εμπορικών συναλλαγών. Ανάλογο σύστημα επιχειρήθηκε προ διετίας να λειτουργήσει στο Ισραήλ και απέτυχε, καθώς η εκεί εταιρεία ξεκίνησε ένα εξαρχής πολύ μεγαλεπήβολο σχέδιο, παραγγέλνοντας 100 χιλ. αυτοκίνητα τύπου  Renault Fluence, ειδικά διαμορφωμένα για αυτοματοποιημένη σε ειδικές εγκαταστάσεις αντικατάσταση μπαταριών σε τρία λεπτά, αντί για επαναφόρτισή τους με αναμονή του αυτοκινήτου. Ωστόσο στα μικρά και μεσαία Ελληνικά νησιά, (όχι προφανώς στην Κρήτη), οι αποστάσεις που διανύουν ημερησίως τα ενοικιαζόμενα από τουρίστες αυτοκίνητα και μοτοσυκλέτες είναι σχετικά μικρές, τα αυτοκίνητα είναι κατά κανόνα μικρότερα από ένα Renault Fluence κι ένα πρόγραμμα με αντικατάσταση μπαταριών θα μπορούσε ενδεχομένως να "περπατήσει" πολύ καλύτερα απ' το Ισραήλ. 

Καλό θα ήταν το ΥΠΕΚΑ να εξετάσει με πολύ προσοχή τις εξελίξεις στο Ισραήλ, ίσως μπορούμε να μάθουμε πολλά από αποτυχίες των άλλων, ιδίως όταν εκεί έχουν περισσότερη ηλιοφάνεια από εμάς. Τώρα στο Ισραήλ προχωρούν σε εγκατάσταση σταθμών γρήγορης φόρτισης, αλλά η μέθοδος αντικατάστασης μπαταριών, (που δεν είναι κάτι νέο, προτάθηκε το 1896! και πρωτοεφαρμόστηκε το 1910), ήδη δοκιμάζεται από την Tesla Motors στην Καλιφόρνια και τη GreenWay στη Σλοβακία. Πρόγραμμα ηλεκτροκίνητων Smartscooter με αντικατάσταση μπαταριών παρουσίασε στη φετινή CES στο Λας Βέγκας και μια εταιρεία απ' την Ταϊβάν, που προγραμματίζει να τα θέσει σε κυκλοφορία μέσα στο 2015, αναπτύσσοντας παράλληλα δίκτυο σημείων αντικατάστασης μπαταριών. Το σκούτερ, αντίστοιχο της κλάσης των 125 κυβ. εκατοστών, είναι κατασκευασμένο από αλουμίνιο για μείωση του βάρους και προσφέρει μια σειρά εντυπωσιακά χαρακτηριστικά, χρησιμοποιώντας κοινές μπαταρίες λιθίου του εμπορίου. Οι δρόμοι των πόλεων όλου του πλανήτη και ιδίως της ΝΑ Ασίας είναι γεμάτοι από δίκυκλα, αν αυτά γίνουν ηλεκτροκίνητα θα υπάρξει σοβαρή μείωση της κατανάλωσης υδρογονανθράκων. 

Οι αναρτήσεις μας βρίσκονται και στο Facebook, στη διεύθυνση Greeklignite! Πατήστε «Μου αρέσει» (Like) στη σελίδα μας, για να έχετε πιο άμεση ενημέρωση! 

Αν καταφέρουμε να ξεπεράσουμε τις εμμονές κάποιων ενάντια στον εξαιρετικά πολύτιμο για την ενεργειακή μας ασφάλεια εγχώριο λιγνίτη και να στρέψουμε το ενδιαφέρον στην αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας για υποκατάσταση εισαγωγών πανάκριβων υδρογονανθράκων στις μεταφορές, τότε ίσως μπορέσουμε ν' ανοίξουμε κάπως τους ορίζοντες της χώρας. Οι μπαταρίες των αυτοκινήτων είναι ένας τρόπος να αποθηκευθεί η ηλιακή ηλεκτρική ενέργεια, δεν κάνει για ηλεκτροδότηση εγκαταστάσεων, κάνει όμως για τις μεταφορές (αν και η μεγάλη αύξηση σε ζήτηση μπαταριών, που όλοι ονειρεύονται, ίσως κολλήσει σε έλλειψη πρώτων υλών).

Ωστόσο, επειδή στην Ελλάδα ζούμε, οποιοδήποτε πρόγραμμα μείωσης της κατανάλωσης πετρελαϊκών προϊόντων φέρνει μάλλον ανατριχίλα στα διυλιστήρια και στις επιχειρήσεις εμπορίας υγρών καυσίμων. Δείτε π.χ. την πλέον πρόσφατη απόφαση του ΔΣ της ΔΕΗ, στις 22/12/2014, για ανάθεση προμήθειας καυσίμων στους ΑΗΣ των Μη Διασυνδεμένων Νησιών, την οποία μοιράζονται κάποιες απ' τις πιο ισχυρές επιχειρήσεις της χώρας. Αν αλλάξει κάτι στις επόμενες εκλογές, ίσως να έχει νόημα να σκεφτόμαστε ότι μπορεί να προωθηθούν πολιτικές που να δημιουργούν νέες αγορές, νέες ελληνικές βιομηχανίες και να μειώνουν την κατανάλωση εισαγόμενων πετρελαϊκών προϊόντων στα νησιά (και όχι μόνο στα νησιά). Αλλά κι αυτό θα πρέπει να το δούμε στην πράξη κι όχι στα λόγια ...