Καλωδιακή διασύνδεση της Κρήτης: ένα παραμύθι που έχει πράσινο δράκο.

Πριν πολλά-πολλά χρόνια, ο Ανδρέας Παπανδρέου βγήκε και υποσχέθηκε καλωδιακή διασύνδεση της Κρήτης. Η Κρήτη ήταν βλέπετε πράσινο νησί, όχι από ΑΠΕ, αλλά επειδή το Πασοκ έπαιρνε μεγάλα ποσοστά. Τα μεγάλα οράματα των πολιτικών βέβαια κατά κανόνα τα ακούνε οι τεχνικοί και τραβάνε τα μαλλιά τους, επειδή δεν ξέρουν τι να κάνουν και πώς να συμμαζέψουν τα ασυμμάζευτα. Κι αφού το 'ψαξαν από 'δω, το 'ψαξαν από 'κει, κατέληξαν -πριν πολλά χρόνια- ότι η καλωδιακή διασύνδεση της Κρήτης είναι ...

ασύμφορη οικονομικά και καλύτερη λύση είναι να ενισχυθεί η παραγωγική δυναμικότητα ηλεκτρισμού επιτόπου στο νησί.

Το όραμα βέβαια της καλωδιακής διασύνδεσης παρέμεινε από τότε και επανήλθε πριν μερικά χρόνια, όταν αποφάσισαν ότι δεν αρκεί να είναι πράσινο νησί ψηφίζοντας Πασοκ, πρέπει να γίνει πράσινο νησί και από ΑΠΕ, βάζοντας μερικές χιλιάδες MW ηλιακά και αιολικά. Άλλωστε "ο ήλιος είναι δωρεάν κι ο αέρας τζάμπα". Έλα όμως που μπορεί να είναι όλα "τζάμπα", αλλά αν έβαζαν πολλά αιολικά στην Κρήτη θα τίναζαν το δίκτυο του νησιού στον αέρα : τα αιολικά πάνε πακέτο με πολλά πρόσθετα χιλιόμετρα δικτύων, για να διαχύσουν το πρόβλημα της στοχαστικής λειτουργίας στο υπόλοιπο σύστημα. Τι έπρεπε να γίνει για να μπουν αιολικά στην Κρήτη; Απλό, να διασυνδεθεί το νησί καλωδιακά με το ηπειρωτικό σύστημα και να διαχυθεί -για να χαθεί- το πρόβλημα στην υπόλοιπη Ελλάδα. Τη διασύνδεση βέβαια θα μας την πλασάρουν ότι γίνεται τάχα για να βελτιωθεί η ενεργειακή ασφάλεια της Κρήτης, ότι γίνεται τάχα για να μην πληρώνουμε πολλές ΥΚΩ στο λογαριασμό της ΔΕΗ, αλλά δεν θα μας πουν ποτέ ότι, στην πραγματικότητα, θα γίνει μόνο και μόνο για να επιτρέψει να μπουν στο νησί πολλά αιολικά και να μεταφερθεί το πρόβλημα της στοχαστικότητας της παραγωγής τους στο δίκτυο της ηπειρωτικής Ελλάδας. Ούτε θα μας πουν ποτέ ότι τη θέλουν ως τμήμα του αγωγού EuroAsian Interconnector, που μελετάται να διασυνδέσει το Ισραήλ με την Κύπρο και στη συνέχεια την Κύπρο με την Κρήτη. 

Έχει ετοιμαστεί μάλιστα το 2011 (επί Μπιρμπίλη) και σχετική μελέτη, στην οποία βασική παράμετρο αποτέλεσε το ύψος της ισχύος των ΑΠΕ και ειδικότερα της αιολικής που θεωρείται ότι θα αναπτυχθεί στο νησί. Η κοινή μελέτη ΡΑΕ-ΔΕΣΜΗΕ-ΔΕΗ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η διασύνδεση της Κρήτης με το Ηπειρωτικό Σύστημα είναι συμφέρουσα έναντι της αυτόνομης ανάπτυξης. Το μεγαλύτερο μέρος των ενεργειακών αναγκών του νησιού θα καλύπτεται από ΑΠΕ, ενώ το υπόλοιπο μέρος των αναγκών θα καλύπτεται από εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας από το Διασυνδεδεμένο, ηλεκτρική ενέργεια που θα έχει παραχθεί κυρίως από μονάδες φυσικού αερίου συνδυασμένου κύκλου. Τις μονάδες δηλαδή της Αττικής ή γύρω απ' την Αττική, αυτές που κάθονται επειδή δεν έχουν αντικείμενο κι αν αποκτήσουν είναι πανάκριβες. Ωστόσο, κι αυτό κρατήστε το για το τέλος, τα σενάρια αυτοδύναμης ανάπτυξης που εξετάστηκαν ήταν με πετρέλαιο ή με φυσικό αέριο LNG, εισαγόμενο, με τερματικό σταθμό στην Κορακιά και αγωγό διανομής προς Χανιά και Αθερινόλακκο, όπου υπάρχουν θερμικοί σταθμοί.

Ένα παραμύθι δεν μπορεί να είναι καλό αν δεν έχει δράκο κι έτσι το παραμύθι της διασύνδεσης απέκτησε το δικό του δράκο, τον πράσινο δράκο των αιολικών. Έτσι λοιπόν, τον Οκτώβριο 2011 κατατέθηκε στην Invest in Greece αίτηση υπαγωγής στις διαδικασίες αδειοδότησης fast track για το «Αιολικό Σύστημα Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας (Α.Σ.Π.Η.Ε.)", αποτελούμενο από 33 αιολικούς σταθμούς, συνολικής ισχύος 1.077MW, στους τέσσερις νομούς της Κρήτης και κοινή διασύνδεσή τους με το Εθνικό Διασυνδεδεμένο Σύστημα Ενέργειας μέσω υποβρυχίου καλωδίου. Το έργο είχε προϋπολογισμό 2,46 δισ. ευρώ.

Τον ίδιο μήνα, από άλλο επενδυτή, κατατέθηκε στην Invest in Greece αίτηση υπαγωγής στις διαδικασίες αδειοδότησης fast track για το «Κρήτη Πράσινο Νησί", (να το πράσινο νησί που λέγαμε), που περιλαμβάνει κατασκευή 36 αιολικών σταθμών, συνολικής ισχύος 1.005,10MW, και διασύνδεσή τους με το Διασυνδεδεμένο Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας μέσω κοινού υποβρυχίου καλωδίου. Το έργο είχε προϋπολογισμό 1,99 δισ. ευρώ.

Κι επειδή η αιολική ενέργεια ως τυχαία δεν είναι αξιοποιήσιμη, ήλθε, πακέτο με το ΑΣΠΗΕ, και το έργο «Αντλησοταμιευτικά Συστήματα Αιτωλοακαρνανίας, Αποθήκευσης και Παραγωγής Ενέργειας, Ισχύος 587 MW, με «κάτω» ταμιευτήρα την τεχνητή λίμνη Καστρακίου και με 2 «άνω ταμιευτήρες», Αγ. Γεωργίου και Πύργου». Το έργο είχε προϋπολογισμό 501,8 εκατ. ευρώ.

Τα σχέδια αυτά εντάχθηκαν στις διαδικασίες fast track τον Ιούνιο 2012, (ΦΕΚ Β 1787/6.6.2012, επί υπηρεσιακής (!) κυβέρνησης), αλλά μάλλον τελικά έλειπε μια λεπτομέρεια: δεν υπήρχε πια το εύκολο τραπεζικό χρήμα. Άσε που εκκρεμούν στο ΣτΕ και προσφυγές των Κρητικών. Κι έτσι, πριν λίγες μέρες, τα τρία έργα απεντάχθηκαν απ' τη διαδικασία fast track, καθώς οι επενδυτές δεν εκπλήρωσαν τις οικονομικές τους υποχρεώσεις, (δεν πλήρωσαν τη διαχειριστική αμοιβή προς την αδειοδοτική αρχή, όπως προβλέπει ο νόμος, αστεία ποσά σε σχέση με το ύψος της επένδυσης). 

Στην Κρήτη έχασαν "επενδύσεις" 5 δισ. ευρώ, αλλά, όχι μόνο δεν στενοχωρήθηκαν, αλλά υποδέχθηκαν τα νέα με ανακούφιση: εκεί ο τουρισμός πάει καλά, τα θερμοκήπια πάνε καλά και χρειάζονται αληθινό ρεύμα, όχι τυχαίο, που ξέρουν ότι θα το πάρουν μόνο κατά ένα μέρος από ΑΠΕ και για το μεγαλύτερο χρειάζονται θερμικές μηχανές. Ο τουρισμός θέλει ήπιο περιβάλλον, αν οι τουρίστες θέλουν να δουν ανεμογεννήτριες θα πάνε στη Βόρεια Θάλασσα.  

Οι αναρτήσεις μας βρίσκονται και στο Facebook, στη διεύθυνση Greeklignite ! Δείτε μας λοιπόν τώρα και στο Facebook και κάντε Like στη σελίδα μας!

Δεν είναι τα πρώτα έργα ΑΠΕ που βρίσκονται εκτός fast track: το καλοκαίρι δεν εγκρίθηκαν εννέα φωτοβολταϊκά πάρκα στη Θεσσαλία (συνολικής ισχύος 249 MW), ένας φωτοβολταϊκός σταθμός συνολικής ισχύος 70 MW στο Νομό Κοζάνης κι ένα ηλιοθερμικό πάρκο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας 100 MW στη Δυτική Αττική. (Για το τελευταίο μάλιστα είχε πέσει και "καμπάνα" της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, γιατί μοίραζε μετοχές χωρίς ενημερωτικό δελτίο).

Η μη υπαγωγή ή η απένταξη έργων απ' το fast track δεν σημαίνει ότι τα έργα ματαιώνονται, αφού προφανώς τα έργα μπορούν να συνεχιστούν με τις συνήθεις μακρόσυρτες αδειοδοτικές διαδικασίες. Σημαίνει όμως ότι σίγουρα πάνε πιο πίσω χρονικά κι αυτό θα τα φερει αντιμέτωπα με τη νέα πραγματικότητα που αναπτύσσεται πανευρωπαϊκά στο χώρο των ΑΠΕ: λιγότερες επιδοτήσεις, χαμηλότερες τιμές.Οι ΑΠΕ αναπτύχθηκαν επειδή δόθηκαν παρανοϊκές τιμές: χωρίς αυτές θα ξαναδούμε ΑΠΕ; Μένει να το δούμε! 

Η ΡΑΕ το Δεκέμβριο 2012 ζήτησε επανασχεδιασμό του ενεργειακού προγραμματισμού της Κρήτης, μια που όλα τα έργα είχαν μείνει πίσω και μέχρι το 2015 δεν αναμένεται ενίσχυση του δυναμικού. Στην πρόσφατη μελέτη του ΑΔΜΗΕ για το Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης του Συστήματος Μεταφοράς 2015-2024, η διασύνδεση της Κρήτης περιλαμβάνεται στα έργα της πρώτης τριετίας, με στόχο την υλοποίηση πριν το 2020, αλλά χρειάζονται μελέτες, άδειες και απαλλοτριώσεις, οπότε μη την δένετε και κόμπο την τριετία. Οι άκρες της διασύνδεσης φαίνεται να εξετάζονται με κύριο στόχο την καλύτερη ενσωμάτωση της αιολικής ενέργειας στο ηπειρωτικό δίκτυο, γι' αυτό και εξετάζεται πλέον η διασύνδεση να γίνει στην Αττική κι όχι στην Πελοπόννησο.

Χωρίς τα δυο τεράστια αιολικά πρότζεκτ, που απεντάχθηκαν απ' το fast track, διασύνδεση της Κρήτης σημαίνει απλά ότι βελτιώνεται η ενεργειακή ασφάλεια του νησιού και το νησί θα μπορεί να τροφοδοτείται, εάν χρειάζεται, από τις μονάδες φυσικού αερίου που έχουν κατασκευαστεί στην Αττική ή γύρω απ' αυτή. Κόστος; Ας μην το συζητούμε καλύτερα, απ' την εποχή του Ανδρέα είχε ξεκαθαρίσει το θέμα.

Και τελικά το ερώτημα που προκύπτει είναι: αν μέσα στην προσεχή 10ετία βρούμε φυσικό αέριο στην Κρήτη -και έχω πολλούς λόγους να πιστεύω ότι θα βρούμε- ποιος είναι ο πιο οικονομικός τρόπος ηλεκτροδότησης της Κρήτης; Με την πανάκριβη καλωδιακή διασύνδεση για να εξυπηρετεί τα αιολικά ή με την κατασκευή επιτόπου μονάδων φυσικού αερίου, (όπως π.χ. είχε αποφασιστεί ήδη την προηγούμενη 10ετία για την Κορακιά Ηρακλείου), μια που το φυσικό αέριο θα είναι πλέον εγχώριος -κι όχι εισαγόμενος- ενεργειακός πόρος;

Χρειάζεται άμεσα μια επικαιροποίηση της μελέτης του 2011, γιατί τα κόστη που δίνονται εκεί φαίνεται να οδηγούν στο συμπέρασμα ότι με εγχώριο φυσικό αέριο θα λυθεί πολύ οικονομικότερα το πρόβλημα.

Για τα λεφτά που θα βγουν απ' την τσέπη μας μιλάμε πάντα, να μην το ξεχνάμε ποτέ.